Ons lichaam reageert snel op veranderingen. Alles wat niet lichaamseigen is wordt ingekapseld. Dit gebeurt ook bij borstimplantaten.
De borsten zijn verhard en vervormd door overmatige kapselvorming
Heb je er al eens bij stilgestaan wat voor gevolgen kapselvorming kan hebben en hoe vaak dit voorkomt? Wist je bovendien welke rol bacteriën hierin spelen?
Onze plastische chirurg Frank Niessen, werkzaam bij Mittsu Institute in Amsterdam vertelt er alles over.
Lees hier het meest recente nieuws over ‘kapselvorming’
Wat is kapselvorming? 
‘Alles wat lichaamsvreemd is, zoals een borstimplantaat, een oorbuisje et cetera, wil het lichaam automatisch isoleren. Het lichaam maakt dan een kapsel aan dat zich nestelt om het gehele implantaat.
Een kapsel bestaat uit een bindweefsellaagje (of nog beter gezegd: uit bindweefselstrengen) met hierin afweercellen en het doet niets anders dan je lichaam beschermen tegen deze indringer. Zo’n kapsel is meestal nog geen milimeter dik.’
Het ontstaan van kapselvorming
De rol van bacteriën
‘Ondanks dat er altijd een kapsel om een implantaat gevormd wordt door bindweefsel producerende cellen, kunnen bacteriën de boosdoeners zijn van extra dikke en stugge kapsels. Deze bacteriën kunnen op verschillende manieren in de bloedbaan terecht komen en vast gaan zitten in gebieden waar een slechte doorbloeding is, bijvoorbeeld rond het implantaat. In een kapsel zitten weinig bloedvaten.
Als je antibiotica neemt tegen de bacterievorming, komt dit medicijn wel in de bloedbaan terecht, maar weer niet voldoende in het toch al slecht doorbloede gebied rond het implantaat. Hierdoor kunnen bacteriën ongestoord te werk gaan.’
De keuze van het implantaat materiaal
Glad implantaat
‘Bij de implantaten van vroeger, de gladde implantaten, kreeg je eerder kapselproblemen dan met de geruwde implantaten van tegenwoordig. Bij gladde implantaten trad kapselvorming bij wel 20% tot 60% van de gevallen op, afhankelijk of het implantaat voor of achter de borstspier was geplaatst, terwijl dit bij de ruwe protheses nu maar 3% tot 5% is.
Lees hier het meest recente nieuws over ‘kapselvorming’
Wat is dan eigenlijk het verschil tussen deze gladde en geruwde implantaten?
Geruwde implantaten hebben een oppervlak met gaatjes met hobbeltjes erin. Hierdoor is het oppervlak niet glad maar zijn er hoogteverschillen.
De bindweefselstrengen die zich van nature rond het implantaat vormen, hechten zich aan het geruwde oppervlak, zodat het implantaat goed in de omgeving vast gaat zitten. Wanneer de strengen dikker worden en gaan samentrekken (zoals bij overmatige kapselvorming het geval is), trekken ze in alle richtingen over het onregelmatige oppervlak van het implantaat.
Hierdoor treedt er minder samentrekking op dan bij een glad oppervlak waarbij de strengen allemaal in dezelfde richting samentrekken. Door deze samentrekking kan de borst pijnlijk zijn en hard aanvoelen. Bovendien kun je deukjes krijgen in het implantaat.’
De plaats waar het implantaat wordt ingebracht
‘Borstimplantaten kunnen op verschillende manieren worden ingebracht, namelijk voor of geheel of gedeeltelijk achter de spier. Deze methodes kennen hun voor- en nadelen. Elke arts heeft zijn/haar eigen voorkeur van de plaatsing en bepaalt dit per patiënt. Mijn voorkeur is om het implantaat achter de spier te plaatsen.
Hierdoor heb je minder last van kapselvorming, lijkt het gevoel in de tepel beter te blijven en krijg je minder verslapping van de borstklier in de jaren. Een nadeel van plaatsing achter de spier is dat als je de borstspieren aanspant, de borst meer meebeweegt.’
Kwetsbare huid door bestraling na kanker
‘Bij een borstreconstructie na kanker komen kapselproblemen vaker voor. De wond is langer open en er is meer kans op een infectie. Een gebied dat bestraald is geweest, is bovendien minder goed doorbloed. Dit zorgt er hoogstwaarschijnlijk voor dat bacteriën minder goed afgevoerd worden.’
Lees hier het meest recente nieuws over ‘kapselvorming’
Hoe herken je kapselvorming bij jezelf?
‘Kapselvorming kan pijnlijk zijn en komt voor in verschillende gradaties. Artsen meten dit met een zogenaamde ‘Bakerclassificatie’.
‘Baker I’ betekent geen afwijking. Heb je ‘Baker II’ dan zie je (nog) niets aan de borst maar voelt het wat stugger aan. Ziet de borst er anders uit en voelt het stugger aan, dan heb je ‘Baker III’ en wordt de borst erg pijnlijk dan spreken de artsen van ‘Baker IV’.
In sommige gevallen kun je ook veranderingen in de borst zien. Je ziet door de samentrekking van het kapsel rond het implantaat een soort rimpeling in de prothese ontstaan. Door deze samentrekking wordt de borst kleiner en ronder en kan het ook deukjes krijgen.
Kapselvorming treedt meestal binnen twee jaar na de operatie al op bij patiënten die er meer gevoelig voor lijken te zijn. Het kan ook nog vijftien tot twintig jaar later gebeuren.’
Lees hier het meest recente nieuws over ‘kapselvorming’
Hoe kan kapselvorming behandeld worden?
Operatief verwijderen
‘Afhankelijk van de dikte van het kapsel kan het worden ingesneden of volledig worden weggehaald. Insnijden gebeurt bij dunnere kapsels. Er worden dan meerdere sneetjes in het kapsel gemaakt. Hierdoor kan het weefsel wat uit elkaar gehaald worden, zodat er meer ruimte ontstaat voor het implantaat en de borst zich weer kan ontplooien.
Wegsnijden kan noodzakelijk zijn als het kapsel dik en stug is geworden. Daarna wordt er een nieuw, schoon implantaat geplaatst. Wanneer deze zich voor de spier bevond, plaatsen we het nieuwe implantaat achter de spier en anders doorgaans in een nieuwe holte onder het kapsel.’
Bacteriebestrijdend opereren
‘Ontstekingsremmende middelen zoals antibiotica zijn zeer belangrijk ter preventie van kapselvorming. Een voedingsbodem voor bacteriën moet voorkomen worden, door zo netjes mogelijk te werken en er zo min mogelijk bloeding ontstaat. Daarom wordt er ook altijd met nieuwe, schone handschoenen gewerkt.
Ook het gebruik van jodium, of een antibiotica oplossing, waarin het implantaat gedrenkt wordt en waarmee de borstholte wordt gespoeld is belangrijk tegen infectievorming en werkt preventief op de kapselproblemen.’
Implantaat definitief verwijderen
‘Tot slot zijn er ook vrouwen die telkens weer opnieuw kapsels aanmaken. Dit komt doordat het lichaam steeds weer reageert op het vreemde voorwerp dat zich in de borst bevindt. Blijft dit kapsel telkens terugkomen dan kan besloten worden om het implantaat permanent te verwijderen.’
Lees hier het meest recente nieuws over ‘kapselvorming’
Bekijk hieronder ook nog een docu-video over een vrouw die na borstkanker de schadelijke PIP implantaten kreeg en ze nu laat verwijderen. Een openhartige film waarin zowel de arts als de patiënte vertellen en de operatie gefilmd wordt – ook het issue van kapseling wordt behandeld:
Lees hier meer artikelen met plastisch chirurg Frank Niessen.
- Frank Niessen werkt als plastisch chirurg in het Mittsu Institute in Amsterdam en is staflid in het VU Medisch Centrum in Amsterdam.
- Op zijn website FrankNiessen.com zie je meer voor-en nafoto’s bij ingrepen.
- Heb jij een vraag aan Frank Niessen? Mail hem via ons contactformulier, o.v.v. Frank. Je krijgt persoonlijk antwoord.
Heb je klachten over je borstimplantaten, meldt ze dan vooral ook bij dit meldpunt van de overheid:
www.meldpuntbijwerkingenimplantaten.nl
Ben je bang dat jouw implantaten lekken? Via deze eenvoudige haartest wordt het gecheckt!
