De term cosmeceuticals werd voor het eerst in de jaren tachtig in Amerika gebruikt door dermatoloog Albert Kligman. Hij ontwikkelde het inmiddels zeer beroemde Retin-A. Een preparaat met vitamine A-zuur om rimpels te verminderen. Omdat het topisch werd aangebracht én een overduidelijk zichtbaar en meetbaar resultaat had, ging de werking van dit middel dus verder dan wat een gewoon cosmeticum mag doen. Eigenlijk was het een medicijn. In de meest sterke concentratie mocht (en mag) alleen een arts het voorschrijven, al snel werden ook afgezwakte varianten gemaakt die niet botsten met de interpretaties van de internationale cosmeticawetgevingen. Hoewel….Vrij geïnterpreteerd mag cosmetica volgens de wet geen fysiologische veranderingen in de huid teweegbrengen. De meeste producten hebben dan ook jarenlang inderdaad alleen maar een verzachtend en verzorgend karakter gehad. Maar inmiddels zijn de grenzen zeker verschoven. Het wordt niet altijd naar buiten gebracht, omdat producenten gerechtelijke procedures willen voorkomen en de noodzaak om volgens de farmaceutische wetgeving te moeten gaan opereren (is erg duur en tijdrovend, want bewijs moet dan wel onomstreden geleverd worden), maar menig product kan inmiddels toch iets meer dan alleen maar een pampering effect geven. Juist omdat de juridische richtlijnen ontbreken, de huidige wetgeving er ook geen concrete uitspraken over doet, het nog steeds niet nodig is om bewijzen van werkzaamheid op productniveau te overleggen en tegelijkertijd de behoefte bij een deel van de consumenten en beroepsgroepen als schoonheidsspecialisten toeneemt naar huidverbeterende behandelingen en producten, is de drang om de term marketingtechnisch uit te buiten, sterker dan ooit.
Impact van de dokterspot
Kregen cosmeceuticals vooral een boost in de dokterskamer, en hebben ook de Amerikaanse dokters (o.a. dr. Brandt, dr. Murad, dr. Perricone, dr. Lowe) het fenomeen verder op de kaart gezet, inmiddels hebben ook talloze mainstream merken een ‘dokters’ lijn op het menu staan. Of pimpen ze hun imago op door weer extra te benadrukken dat het merk ooit door een dokter is gecreëerd. De naam of het gezicht van een medicus op de pot, termen als dr. ‘et cetera’ hebben een ongelofelijk sterke psychologische impact. Het staat per definitie synoniem voor betrouwbaarheid en werkzaamheid. Een arts kan het zich immers niet veroorloven om valse claims te maken? Een arts zal toch alleen met werkzame stoffen werken? Nu zijn die vraagtekens terecht, maar het moet wel gezegd dat dermatologen er wel voor gezorgd hebben dat hun medicinale (en dus serieus klinisch geteste) stoffen nu op grote schaal in de markt terecht zijn gekomen. Werd het begin van deze trend rond het millennium voor het eerst goed zichtbaar, inmiddels heeft een grote vlucht genomen en het zou er zelfs toe kunnen leiden dat cosmeceuticals de gewone cosmetica van morgen worden. Als ze maar wel werken, en veilig zijn. Voorlopig ligt daar wellicht nog een groot spanningsveld.
(dit is een deel van een artikel dat Monique onlangs publiceerde in het vakblad Estheticienne).
Lees ook:
Wat zegt de wet eigenlijk over cosmeceuticals?
Zal crème ooit het mes vervangen?
Checklist voor je antirimpelcrème
Veiligheid van cosmetica krijgt meer aandacht in EU regelgeving
