INCI naam: Theobroma Cacao Seed Butter
Cacaoboter is een vet dat wordt verkregen uit cacaobonen. Het zijn de zaden van de Cacaoboom Theobroma cacao. De naam “theobroma” betekent “voedsel der Goden” in het Grieks. En elke chocoladeliefhebber zou het eens zijn met deze benaming. Oorspronkelijk komt de Cacaoboom uit Midden-Amerika (en een deel van Zuid-Amerika). Later werd deze boom aangeplant in heel Zuid-Amerika, maar ook in sommige delen van Azië en Afrika. Ivoorkust en Ghana zijn tegenwoordig de grootste cacaoproducerende landen.
Een cacaoboom kan meer dan 50 jaar oud worden. Na 4 jaar komen de eerste witte of roze bloemen, die direct uit de stam komen. De boom bloeit en draagt vruchten het hele jaar door. Van één boom worden jaarlijks 30 tot 40 vruchten geoogst, die qua vorm iets weg hebben van een citroen maar qua grootte meer op een meloen lijken. Geoogste vruchten worden in grove stukken gesneden en in de tonnen gelegd, waar ze een fermentatieproces (gisting) ondergaan. Het vruchtvlees wordt verteerd, de bittersmakende bestandsdelen verdwijnen en de cacaobonen verkrijgen hun karakteristieke smaak en kleur. Daarna worden de cacaobonen gedroogd, verpakt en verstuurd naar de chocoladefabrieken.
Vervolgens kan de cacaoboter worden verkregen via het Broma-proces, waarbij de cacaobonen in een warme kamer worden bewaard, waardoor de boter er langzaam uit druipt. Maar vaker worden ze gewoon geperst. De achtergebleven bonen worden gebruikt voor de productie van cacaopoeder. De cacaoboter wordt vervolgens gedeodoriseerd om de geur te laten verdwijnen. Dat verhoogt ook de houdbaarheid van de cacaoboter. Het is een lichtgeel vet (dat wilt zeggen, dat het vast is bij de kamertemperatuur), dat bij lichaamstemperatuur smelt.
Cacaoboter bestaat uit triglyceriden, verbindingen van glycerine met drie vetzuren. De vetzuren waaruit deze triglyceriden bestaan zijn oliezuur, stearinezuur, laurinezuur, palmitinezuur en linolzuur. Palmitine-, laurine- en stearinezuren (de verzadigde vetzuren van dit rijtje) vormen ongeveer de helft van het vetzuurgehalte wat verklaart waarom cacaoboter vast is bij kamertemperatuur (hoe meer verzadigde zuren in een vet, hoe hoger het smeltpunt). Tevens bevat het natuurlijke antioxidanten die ook de houdbaarheid bevorderen.
Het feit dat cacaoboter pas bij het lichaamstemperatuur smelt maakt het een geliefd ingrediënt voor lippenbalsems en massageproducten. Daarnaast kan het worden toegevoegd aan crèmes en lotions om ze dikker te maken. Cacaoboter is een emolient. Cacaoboter vormt een beschermend laagje op de huid wat het verlies van water voorkomt en hydratatie van de huid bevordert. Het helpt de huid om zacht en soepel te blijven.
In veel cosmetische formuleringen wordt geen pure cacaoboter gebruikt, maar daarvan afgeleide emolienten zoals ethylhexyl cocoaat waarbij de vetzuren (van de samenstelling zoals je die in cacoaboter tegenkomt) zijn chemisch gekoppeld aan ethylhexanol. En zo zijn er nog vele andere: decyl cocoate (emolient), diethylamino cocoate (haarverzorging), isodecyl cocoate, lauryl cocoate maar ook de cocoaten van PEG (polyethyleenglycol), glycereth en sorbeth bestaan (de laatste zijn meestal emulsifiers).
Er wordt beweerd dat cacaoboter de vorming striae tegen kan gaan. Toch hebben onderzoeken dat niet kunnen bewijzen. Gebruik van crèmes of lotions met cacaoboter tijdens de zwangerschap werkt niet beter dan een placebo – zo luidt de conclusie (Bronnen: BJOG. 2008 Aug;115(9):1138-42 en Int J Gynaecol Obstet. 2010 Jan;108(1):65-8.)
Cacaoboter is veilig in gebruik en is niet irriterend voor de huid.
- Lees meer over stoffen in het cosmetica woordenboek
