Als je nooit naar buiten gaat en je hele bestaan doorbrengt in je kantoor, huis, auto en in de supermarkt, dan denk je misschien dat je je geen zorgen hoeft te maken over schade door de zon. Ik moet je helaas teleurstellen.
Je zult je geen zorgen hoeven te maken over zonnebrand en de kans op huidkanker door de zon, maar je hele leven binnen blijven beschermt je niet tegen UV-straling die huidveroudering veroorzaakt.
Er zijn twee soorten van UV-straling die de conditie van de huid beïnvloeden: UVB en UVA. UVB (burning: de straling die zonnebrand veroorzaakt) zal je in het algemeen niet krijgen als je nooit in de zon komt. UVA daarentegen (aging: de straling die rimpels veroorzaakt) komt ook binnenshuis voor.
Glas en UV-bescherming
De meeste mensen geloven dat een doorsnee raam UV-straling tegenhoudt, waardoor UV-bescherming binnenshuis overbodig is. Dit is echter maar voor de helft waar. Ramen houden UVB-straling tegen, maar laten veel van de UVA-straling gewoon door.
Het percentage UVA verschilt per soort glas en het type coating op het glas. Vensterglas is in te delen in drie categorieën: helder glas (het gewone glas), weerspiegelend glas en getint glas. Al deze soorten glas blokkeren UVB-straling, maar hun vermogen om UVA-straling te blokkeren verschilt aanzienlijk.
Helder glas laat zo’n 75% van de UVA-straling door. Getint en reflecterend glas absorbeert meer UVA, maar laat nog steeds zo’n 25-50% door. Daarnaast hebben deze twee type glas de tekortkoming om meer zichtbaar licht te blokkeren dan helder glas.
Er bestaat ook het zogenaamde Low – E glas. Dit glas is ontwikkeld om warmte- en koelingkosten te minimaliseren. Dit glas heeft ongeveer dezelfde eigenschappen als helder glas: de meeste UVB-straling wordt geblokkeerd, maar de UVA wordt doorgelaten.
De beste bescherming komt van de soorten glas die speciaal gericht zijn op het blokkeren van UV-stralen, zoals gelaagd glas en UV-blokkerend gecoat glas. Beide filteren zo’n 95-99% van al het UV-licht. Beide zijn echter niet gebruikelijk om in je huis te hebben.
Gelaagd glas, gemaakt van twee lagen glas met een plastic laag ertussen, wordt gebruikt in sommige openbare gebouwen zoals luchthavens en musea. UV-blokkerend gecoat glas wordt grotendeels gebruikt in bijzondere omstandigheden. Neem dus niet zomaar aan dat je binnen beschermt bent tegen UV-straling, tenzij je speciaal glas in je huis geïnstalleerd hebt.
Binnenshuis UV-bescherming
Als je geen speciale glazen in je huis hebt, zal je jezelf moeten beschermen tegen UVA blootstelling in huis. Gebruik indien mogelijk jaloezieën of gordijnen als de zon het felst is. Maak werkruimtes niet te dicht bij ramen.
Minimaal is dat je niet direct in het zonlicht zit. De intensiteit UVA neemt af naarmate de afstand tot het raam toeneemt. Breng als je grote ramen hebt niet al te veel tijd in deze ruimte door, ook niet als de zon niet direct naar binnen schijnt. Als je deze maatregelen neemt, wordt de UVA blootstelling gereduceerd naar een aanvaardbaar niveau.
Als je het gevoel hebt dat je toch te veel wordt blootgesteld aan daglicht, kan je extra beschermende maatregelen nemen. Je kunt bijvoorbeeld extra zonwering of gordijnen aanschaffen, voldoende kleding aantrekken en antizonnebrandcrème dragen.
Ook als je regelmatig buiten komt is het natuurlijk belangrijk een goede, sterke antizonnebrandcrème te gebruiken. Eentje met een goede UVA bescherming. Breng de crème minimaal aan op je gezicht en nek. Veel moisturizers bieden matige bescherming tegen de zon. Neem de crème die je wilt aanschaffen dus goed onder de loep.
Bescherming in de auto
Hoogstwaarschijnlijk zit je regelmatig in de auto. In de meeste moderne auto’s is de voorruit opgebouwd uit gelaagd glas dat alle UVB en de meeste UVA blokkeert. Echter, de zij- en achterruiten van de auto zijn vaak niet van gelaagd glas en laten dus veel UVA door.
Deze ruiten laten zo’n 60-70% UBA door. De glazen coaten brengt dit percentage terug naar 15-30%. Dit is al een vooruitgang, maar nog steeds een hoog niveau aan UVA-straling. Je kunt de ramen van je auto laten coaten bij een autodealer. Je moet er echter wel op letten dat je glazen niet te donker worden, want dit is wettelijk niet toegestaan.
Er is ook een andere factor die invloed heeft op de blootstelling aan UVA in de auto: je positie. Hoe dichter je bij het raam zit, hoe meer je wordt blootgesteld aan de straling. Ook de richting van het rijden, tijdstip van de dag en de positie van de zon hebben invloed. Hier heb je geen controle over, dus het is verstandig om je altijd in te smeren met een antizonnebrandcrème en beschermende kleding te dragen als je de auto pakt.
TL-verlichting
Er zijn twee mythen over TL-verlichting en UV-blootstelling. De eerste mythe zegt dat TL-licht een gevaarlijke hoeveelheid UV-stralen genereert. De tweede mythe is dat de eerste mythe onzin is en dat TL-verlichting helemaal geen UV-stralen produceert.
De realiteit ligt iets ingewikkelder. De meeste TL-lampen werken als volgt. In de lamp wordt een elektrische ontlading opgewekt door gas (meestal neon of kwikdamp in argon). Deze ontlading zendt UV-straling uit. De UV-stralen komen in aanraking met een speciale kleurstof.
De UV-straling wordt geabsorbeerd en straalt vervolgens zichtbaar licht. Hierbij wordt de meeste UV-straling geabsorbeerd (of geblokkeerd) door de kleursof en het glas van de lamp. Echter, soms glipt er toch wat UV-straling doorheen.
Gelukkig lijkt de gemiddelde blootstelling aan het UV-licht van zulke lampen heel klein. Volgens een onderzoek van de Britse Health Protection Agency kan TL-verlichting ongeveer 3% UV-straling toevoegen aan een leven. Deze schatting is echter onnauwkeurig en sommige lampen kunnen grotere boosdoeners zijn dan andere.
Als je veel tijd doorbrengt onder intense TL-verlichting, kan je overwegen extra bescherming te gebruiken. Een mogelijke oplossing is ervoor te zorgen dat de TL-lampen voorzien zijn van een kunststof rooster. Afhankelijk van het materiaal zou UVA-straling dan verminderd kunnen worden met 17-99% en UVB-straling met 19-100%.
Halogeenverlichting
Halogeenlampen zijn gloeilampen gevuld met inert gas en een kleine hoeveelheid van een halogeen zoals jodium. Deze lampen werken bij een hogere temperatuur dan gewone gloeilampen en geven een iets ander soort licht, waarvan sommige UV-licht bevatten. Bovendien worden halogeenlampen gemaakt van kwarts, zodat ze beter tegen die hoge temperaturen kunnen. Het probleem met kwarts is dat het UV-straling niet blokkeert.
Fabrikanten van halogeenlampen zijn zich bewust van dit probleem en hebben dit opgelost door gebruik te maken van de zogenaamde gedoteerde kwarts (kwarts met UV-blokkerende additieven, hittebestendig glas of door simpelweg de kwarts lamp in een lamp van glas te stoppen. Daardoor wordt het meeste UV-licht geblokkeerd.
Maar welk percentage wordt niet geblokkeerd? Waarschijnlijk lijken de halogeenlampen op de TL-lampen. Het percentage UV-licht waar je aan blootgesteld wordt door een halogeenlamp is dus relatief klein. Als je je toch wilt beschermen tegen deze lampen kan je overwegen extra maatregelen te nemen zoals roosters.
