Een persoonlijk verhaal over actinische keratose en de heftige behandeling ervan.
In verband met wat ruwe, jeukende plekjes op mijn voorhoofd (midden en boven linker oog, maar echt zo klein), maakte ik begin maart een afspraak met dermatoloog Dr Faber van het Dermatologisch Centrum Wetering in Amsterdam. De diagnose was al snel gesteld: actinische keratose als gevolg van overmatige blootstelling aan uv-straling. Deze aandoening wordt gezien als een voorstadium van huidkanker. In dit verhaal vertel ik hoe de plekjes behandeld zijn.
Wat is actinische keratose?
Actinische keratose ontstaat doordat het erfelijk materiaal(DNA) in de huidcellen is beschadigd door langdurig blootstelling aan zonlicht. Daardoor kan de cel niet meer op een normale manier delen en uitgroeien en ontstaat aan het huidoppervlak een abnormale verhoorning (keratose).
Blootstelling aan uv straling
Het ontstaan hiervan is afhankelijk van het huidtype en de totale hoeveelheid ultraviolette straling die iemand in de loop van het leven op de huid heeft gekregen. Hoe blanker de huid, des te meer kans op deze huidafwijking. Ik heb van nature lichtblond haar en was als tiener altijd in mijn boot op de Loosdrechtse plassen te vinden. In de jaren 70 hielden we lange vakanties in Spanje en de afgelopen 15 jaar woonde ik in Zuid-Afrika.
Celgroeiremmende crème
De arts adviseerde mij de medicinale crème Efudix. Een cytostaticum dat de groei van sneldelende cellen remt zodat kankercellen worden vernietigd. Het heeft verder weinig effect op gezonde cellen.
Een maand smeren met heftige bijwerkingen
Een behandeling duurt gemiddeld drie weken: 2x per dag een dun laagje opbrengen op de ruwe plekjes. Ik kreeg het (terechte) advies mijn sociaal leven op een zeer laag pitje te zetten omdat mijn huid erg rood zou worden, er konden zwellingen, blaren en zelfs ontstekingen ontstaan. Ik was gewaarschuwd, maar ik had niet verwacht dat het zo erg zou worden. Vaak vroeg ik me af tijdens de behandeling of het ooit nog goed zou komen.
Steeds grotere plekken
Op 5 maart ben ik begonnen met twee keer per dag de Efudix crème op de aangedane plekjes te smeren, en ik heb wekelijks foto’s (selfies!!) genomen om het proces vast te leggen.
Het viel me tegen dat er op andere dan de al bekende plekjes in de buurt nog meer actinische keratose ontstond. De plekken zelf werden ook alleen maar groter tijdens de kuur. Maar dat bleek ook de bedoeling te zijn: een teken dat de crème werkt: dat hij moedwillig wordt beschadigd en zichzelf weer kan herstellen.
Blaren en korsten
Op 26 maart dit voorjaar was mijn laatste “smeerdag”. Mijn huid was volledig kapot met blaren en dikke korsten. Onvoorstelbaar dat een crème dat kan bewerkstelligen! De grootste plek op mijn voorhoofd drukte zelfs mijn ooglid naar beneden. De laatste week was het ook pijnlijk.
Na twee maanden genezen
In de vierde week kwam het genezingsproces gelukkig op gang en de vijfde week ging ik weer, weliswaar met hoedje op, naar buiten. Het hele proces heeft zo’n twee maanden geduurd, maar het resultaat is gelukkig heel mooi geworden!Het is even doorzetten en een vervelende periode waar je doorheen moet, maar het is belangrijk om deze actinische keratose te laten behandelen.
Boven de 40
Actinische keratose komt vaak voor boven de 40 jaar, en het neemt toe met de leeftijd: bij de helft van de leeftijd van 50-jarigen zijn ze te vinden en in de leeftijdsgroep 60-69 jarigen met een licht huidtype (blond haar, blauwe ogen) waar ik toe behoor, heeft 80% actinische keratose.
Wat kun je na genezing nog zelf doen?
Het is belangrijk om verdere beschadiging van de huid door ultraviolette straling zoveel mogelijk te voorkomen (vooral uv-b straling is het probleem). Het is niet nodig om de zon totaal te vermijden. Minder lang in de zon blijven, beschermende kleding dragen en een hoedje of petje opdoen. Niet onder de zonnebank en de huid beschermen met een spf 15 (of hoger). Onthoudt dat een antizonnebrandcrème niet bedoeld is om langer in de zon te blijven, maar om gedurende de tijd dat je in de zon bent, de huid te beschermen.
Verder is het raadzaam je huid in de gaten te houden, en als er nieuwe plekjes ontstaan deze door een arts te laten controleren.
Wat zijn de vooruitzichten?
Na verloop van jaren kan de actinische keratose uitgroeien tot huidkanker: plaveisel celcarcinoom of, minder vaak, het basaalcel carcinoom. Vermoedelijk groeit zo’n kwart tot 1 procent jaarlijks uit tot een plaveiselcel carcinoom. Laat je je niet behandelen dan is het risico op het ontstaan van huidkanker na vele jaren opgelopen tot 10%. Gelukkig gedragen de huidkankers die ontstaan uit a.c. zich niet agressief en zijn ze goed te behandelen.
Ingroei in de huid met uitzaaiingen tot gevolg naar andere organen is klein.
De aanwezigheid van actinische keratose is een teken dat de huid serieuze zonschade heeft opgelopen. Huidkanker kan ontstaan in de actinische keratose maar ook op andere delen van de huid. Check je huid regelmatig en als je het niet vertrouwt, ga dan naar de huisarts.
Nan
Bekijk hier talloze foto voorbeelden van huidkanker en prestadia van huidkanker. Als je twijfels hebt over plekjes op jouw eigen huid, ga altijd naar de huisarts.
Lees ook:
Zonkracht, hoe moet je daarmee omgaan en hoe bereken je het juiste uv filter?
UV-straling gaat ook door het glas heen, houdt er rekening mee\
Gebruik anti-oxidant serum/creme na gebruik zelfbruiner om stroom vrije radicalen af te weren
Heeft het stapelen van uv filters op je huid zin?
WIN! de beste antizonnebrandproducten en huidverzorgers en make-up!
