BeautyJournaal krijgt regelmatig vragen binnen over de behandeling van pigmentstoornissen, zoals melasma. In sommige gevallen van vrouwen bij wie dan laser werd ingezet met helaas negatief gevolg: de pigmentproblemen werden na verloop van tijd erger. Onze expert, dermatoloog Aleida Dijkstra geeft uitleg over het probleem van melasma en de behandelingen die zij bij voorkeur geeft als arts.
‘Melasma is een vorm van hyperpigmentatie die zich kenmerkt door de vorming van grotere bruin tot lichtbruine vlekken. Ze zitten meestal op het voorhoofd, de jukbeenderen, langs de bovenlip of langs de kaakrand, of delen daarvan .
Genen, licht en hormonen
Er zijn vele oorzaken en evenzo vele behandelmogelijkheden voor hyperpigmentatie van de huid. Belangrijke factoren zijn in ieder geval: genetische aanleg, chronische blootstelling aan UV licht, hormonale factoren, medicijnen die de huid lichtgevoelig maken, hormoontherapie en ontstekingen aan de huid.
Pigmentvorming na een wond
Ook kan er sprake zijn van wat we noemen een postinflammatoire hyperpigmentatie. Dat treedt op na een wond aan de huid. Als gevolg van een ongeluk, maar ook als gevolg van cosmetisch medische behandelingen. Denk aan chirurgie, lasertherapie, maar ook na zware peelings en microdermabrasie.
Rommelige pigmentaanmaak
Bij een verhoogde activiteit in de pigmentcellen is vaak te zien dat niet alle pigmentcellen even sterk reageren, waardoor er geen egale maar een vlekkerige bruine pigmentatie ontstaat.
Wanneer laser helpt
Soms kan lasertherapie een uitkomst bieden (IPL, fractionele CO2, en andere lasers). Met name bij de lichte huidtypen 1 en 2, en bij een lage instelling van de laser. Soms is er bij melasma ook een “ couperose” component (verwijde vaatjes). Een laser gericht op deze vaatjes kan melasma verbeteren (Dual Yellow laser).
Wanneer je moet oppassen met laser
Een groot gevaar van laserbehandelingen is de toename en de versterking van de pigmentatie als reactie op de warmte van de laser (hitte van laserlicht wekt weer pigmentvorming op). Dit komt voor bij de lichte huidtypen, maar des te sterker bij donkerder huidtypen. HIerdoor kan het effect van de laser volledig averechts uitwerken.
Aleida’s eerste keus
Ik vind dat opblekende cremes een eerste keus van behandeling zijn. Meestal in combinatie van hydrochinon, in concentraties tussen de 2-5 %, met een ontstekingsremmende stof en vitamine A zuur in concentraties tussen de 0,02-0,1 %. De dermatoloog schrijft dit voor.
Eerste effect na zes weken
Meestal kan al na 6 weken effect worden gezien. De duur van de behandeling varieert tussen de 3-6 maanden. Deze creme wordt alleen ’s avonds toegepast. Overdag moet de huid worden beschermd met een anti-zonnebrandmiddel met uv-a en uv-b filters, en vrij van parfum. Meestal is een product op basis van het mineraal titaniumdioxide (wittige Kleur) het beste, omdat dit ook zichtbaar licht tegenhoudt. Belangrijk is dat een dergelijk product het hele jaar door wordt gebruikt en ook frequent – om de 2 a 3 uur opnieuw wordt aangebracht.
De stoffen die ertoe doen in een blekende creme
Andere effectieve bestanddelen van huidblekenden cremes zijn o.a. tretinoine, glycolzuur, niacinamide, azelainezuur.
Hoe blekende creme ingrijpt op pigmentvormingsprocessen
Om het werkingsmechanisme van diverse blekende middelen te begrijpen is kennis van de verschillende stappen in het melanine productieproces noodzakelijk. Dit proces begint met het enzym tyrosinase. Deze zet het aminozuur tyrosine om in dihydroxyphenylalanine (DOPA), die vervolgens weer in dopaquinone en dopachrome wordt omgezet, en daarna of in dihydroxy-indol of dihydroxyi-ndol-2-carboxylzuur (DHICA).
In de aanwezigheid van dopachrome tautomerase en DHICA oxidase, wordt dopaquinone tot een zwartbruin pigment omgezet: het zogenaamden eumelanine. In de aanwezigheid van gluthathion of cysteine, wordt dopamine omgezet in het geelrode pigment : het zogenaamde feomelanine.
Opbleking van pigment vindt plaats doordat blekende middelen ergens in dit melanine productieproces hun aangrijpingspunt hebben.
Vergeet ondersteunende huidverzorging niet
Deze behandeling met blekende cremes kan ondersteund worden met cosmetische huidverzorgingsproducten waaronder een dag- en nachtcreme en een serum. Deze producten moeten stoffen tegen de vorming van hyperpigmentatie bevatten, met name anti-oxidanten: glabridine = zoethoutextract, polyfenolen , groene thee extract, , hesperidine, papiermoerbeiextract, soyaextract, vitamine C en ligninperoxidase (een boomschimmel).
Cosmeceuticals bij de dokter
Een aantal merken die via dermatologen en cosmetisch artsen verkocht worden, zijn hierop gericht. Zoals Elure (Syneron) , Skinmedica Lytera , Neotona en Neotona radiance spf 50 (Isis Pharma), Skinceuticals Pigment corrector, ( Skinceuticals UVdefense, 50). Er zitten krachtige antioxidanten in die helpen bij de reparatie van schade aan cellen in de huid (vangen zogenaamde vrije radicalen weg) ,en deze vrije radicalen ontstaan o.a. door UV licht, door gewone stofwisselingsprocessen, en bij ontsteking (inflammatie). Antoxidanten worden ook steeds meer verwerkt in cosmetische producten en sunscreens.
Tot slot: supplementen ter ondersteuning
De behandeling van melasma kan alleen succes hebben wanneer er een consequente protectie tegen zonlicht bestaat (kleding, sunscreens). Ook blijkt het slikken van antioxidanten bij melasma nuttig te zijn, zoals de plantaardige stof Polypodium leucotomos. Deze stof blijkt een beschermende werking te hebben tegen UV schade, dus zonneschade, waarvan we weten dat het een grote rol speelt bij melasma. Deze stof/ antioxidant (capsules van 240/250 mg mg) is ondermeer verwerkt in capsules van Heliocare is te koop via internet (zie link hieronder, BJ). Advies is om tweemaal daags 240 mg te slikken.
Elke dag zonprotectie, ook in de winter
Van belang is te weten dat melasma ook na behandeling weer terug kan komen. Blijvende zonprotectie is noodzakelijk, en soms moeten behandelingen na bepaalde perioden worden herhaald.
Aleida Dijkstra werkt als dermatoloog in ZBC Multicare in Hilversum en in haar eigen cosmetisch dermatologische praktijk Skinnocence in Blaricum . Bezoek hier haar website en de mogelijkheden voor afspraken.
Heb jij een vraag aan Aleida? Stel hem via het beautyJournaal contactformulier. Je krijgt altijd persoonlijk antwoord.
Notes van BeautyJournaal:
- Supplementen en zonbescherming van Heliocare shop je hier online
- Lees hier meer artikelen op BeautyJournaal over melasma
