Gelukshormonen: zo maak je ze zelf aan
Dopamine, Serotonine, Oxytocine en Endorfine… het kwartet aan gelukshormonen dat je geluksgevoel bepaalt. Veel gebeurtenissen in je dagelijks leven kunnen deze neurotransmitters triggeren. Je hoeft echter niet lijdzaam te wachten tot er een dergelijke gebeurtenis voorbij komt. Er zijn ook manieren om deze hormonen zelf te laten stromen. In dit artikel leggen we uit hoe.
We might not have a money tree, but we can have a happiness tree
Dopamine
Dopamine is een belangrijke motivator om in actie te komen, om stappen te zetten richting een doel. Invulling te geven aan je behoeften en verlangens. Dopamine geeft je bovendien het voldane gevoel wanneer je je ook daadwerkelijke je doelen bereikt. Zelfkritiek, twijfel en gebrek aan enthousiasme worden gerelateerd aan een laag Dopamineniveau in je bloed. Zo toont onderzoek met ratten aan dat de ratten met weinig Dopamine altijd kiezen voor de weg van de minste weerstand en daarmee minder voedsel. De ratten met een hoger Dopamineniveau zetten alles op alles om twee maal zoveel voedsel bijeen te sprokkelen.
Door grote (eind-)doelen op te knippen in meerdere tussendoelen, creëer je als het ware meerdere eindstrepen. Op deze manier leid je je hersenen om de tuin. In plaats van alleen te vieren dat je de eindstreep hebt bereikt, vier je nu ook het bereiken van de tussenliggende eindstreepjes. Ook dan zullen je hersenen Dopamine aanmaken. En ‘vieren’ bedoelen we ook vrij letterlijk… koop een goede fles wijn, reserveer een tafeltje in je favoriete restaurant. Zelfs als je een ogenschijnlijk klein tussendoel hebt bereikt.
Dopamine Kater
Keerzijde van Dopamine is dat het wegvallen van dit hormoon al snel resulteert in een Dopamine kater. Dit kan je voorkomen door alvast een nieuw doel te stellen, vóórdat je het oude doel hebt bereikt. Op deze manier blijft de Dopamine stromen.
Serotonine
Je hersenen maken Serotonine aan op de momenten dat jij je belangrijk of van betekenis voelt. Eenzaamheid en depressie is vaak het gevolg van te weinig Serotonine. Het is één van de redenen waarom jongeren zich aansluiten bij criminele bendes… het geeft ze een gevoel van ‘ertoe doen’, wat resulteert in het aanmaken van Serotonine. Neurowetenschapper Barry Jacobs legt ons uit: “Het is niet voor niets dat de meeste antidepressiva zich focussen op de Serotonine productie.”
Terugdenken aan je belangrijke prestaties uit het verleden stelt je hersenen in staat om de gebeurtenis te ‘herbeleven’. Je hersenen kunnen namelijk maar lastig onderscheid aanbrengen tussen echte gebeurtenissen en ingebeelde gebeurtenissen. In beide gevallen maken ze Serotonine aan. Heb je een stressvolle dag op kantoor en kan je wel wat Serotonine gebruiken? Denk dan terug aan een succesvolle presentatie uit het verleden, een vergadering waarbij jij de touwtjes volledig in handen had. Het zal je een instant Serotonine Boost geven.
Serotonine en zon
Een andere manier om de Serotonine productie te stimuleren is om een minuut of twintig in de zon te zijn. Dit is namelijk niet alleen goed voor de aanmaak van Vitamine D, ook je Serotonine niveau gaat erdoor omhoog.
Oxytocine
Dit hormoon zorgt voor een gevoel van intimiteit en vertrouwen, en is onmisbaar voor het opbouwen en onderhouden van een gezonde relatie. Zowel mannen als vrouwen maken Oxytocine aan tijdens een orgasme. Moeders geven het stofje mee aan pasgeboren kindje tijdens de borstvoeding.
Onderzoek toont aan dat er een verband bestaat tussen Oxytocine en trouw blijven in je relatie. Tijdens dit onderzoek kregen mannen in een vaste relatie Oxytoxine toegediend. Wat bleek? Deze mannen hielden een grotere fysieke afstand tot vrijgezelle vrouwen dan de mannen die geen Oxytoxine kregen toegediend.
Knuffelhormoon
Het is niet voor niets dat Oxytoxine ook wel het knuffelhormoon wordt genoemd. Je kunt de productie ervan dan ook simpelweg stimuleren door iemand te omhelzen, een knuffel te geven. Dr. Paul Zak legt uit: “Fysiek contact, elkaar aanraken stimuleert niet alleen de aanmaak van Oxytocine het vermindert ook cardiovasulaire stress en verbetert je immuunsysteem.” Ga dus voortaan voor die hug en niet voor de hand-shake.
Endorfine
Je hersenen maken Endorfine aan als een reactie op pijn en op stress. Endorfinen helpen om angst en depressie te verminderen. Het welbekende runners high dat hardlopers ervaren na een rondje door het bos is tevens het resultaat van Endorfine. Net als morfine heeft Endorfine ook verdovende eigenschappen, die je perceptie van pijn doen afnemen.
Naast regelmatig sporten is lachen de aller makkelijkste manier om je Endorfine productie een boost te geven. Neem dus vooral je gevoel voor humor mee naar kantoor, stuur regelmatig dat ene grappige mailtje door naar collega’s (zelfs als het off topic is)…
Endorfine en aromatherapie
De geur van vanille en lavendel wordt gekoppeld aan de productie van Endorfine. Onderzoek toont bovendien aan dat pure chocolade en kruidig eten er ook voor zorgen dat je hersenen meer Endorfinen aanmaken. Zet dus gerust een geurkaars op je bureau en neem een reep chocolade mee. Handig voor een snelle Endorfine boost.
