RIVM vraagt zich af: mogen peelings, IPL en mesotherapie wel in de salon?
In 2018 is door de de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (die sinds 2016 verantwoordelijk voor toezicht op schoonheidssalons) aan het RIVM gevraagd om onderzoek te doen naar risicovolle behandelingen in de salons.
10 duizend salons in Nederland
In Nederland hebben we zo’n 10 duizend salons voor schoonheidsbehandelingen. in het merendeel (driekwart) werkt de eigenaar alleen. Tweederde van de salons is lid van een beroepsvereniging. Het onderzoek is een inventarisatie waaraan diverse veldpartijen meewerkten en er werd literatuur onderzoek gedaan.
Deze partijen zaten in het overleg
De veldpartijen waren ANBOS (beroepsvereniging voor schoonheidsspecialisten), de BTP (vereniging waarin leveranciers van salonproducten en apparatuur zitten), een niet nader genoemde gezondheidswetenschapper en huidtherapeut, de NVCG (vereniging voor cosmetische geneeskunde), de NVDV (vereniging voor dermatologie en venerologen), de NVH (vereniging voor huidtherapeuten) en de NVVCC (vereniging voor cosmetisch chirurgen).
Wat was de aanleiding voor dit onderzoek?
Dit onderzoek vloeide voort uit een eerder onderzoek uit 2017 naar het gebruik van Energy Based Devices in de salons, waarover klachten van consumenten binnenkwamen bij het RIVM. Uit onderzoek kwam naar voren dat schade blijvend kan zijn. Het stimuleerde de IGJ om verder te gaan spitten naar wat er allemaal in de salon gebeurt.
Ik interviewde toen de toenmalige voorzitster van de Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten, Sabine Uitslag, over dit onderzoek en de lobby om bepaalde behandelingen weg te halen bij schoonheidsspecialisten en voor te behouden aan BIG geregistreerden, zoals huidtherapeuten.
De spanningen liepen toen hoog op en het wachten was op een uitspraak van de minister van Volksgezondheid dit voorjaar over een verbod van dergelijke behandelingen in de salon.
Die uitspraak is nog steeds niet geweest, maar inmiddels is wederom een nieuw onderzoek uit de gelederen gerold, om een nog veel groter spanningsveld bloot te leggen.
Want ook peelings, dermabrasie, microneedling en cryotherapie kunnen huidschade (kortdurend met roodheid en irritatie, tot langdurend met littekenvorming en pigmentschade) opleveren, omdat zij dieper in de huid gaan, dan wel er doorheen gaan, en schoonheidsspecialisten niet bevoegd zijn om dergelijke behandelingen uit te voeren, volgens de wet.
Wat houdt een risicovolle behandeling eigenlijk in?
De definitie van een risicovolle behandeling volgens het rapport luidt als volgt: ’Het gaat om behandelingen die door de huid heen gaan of de huid (al dan niet bedoeld) beschadigen of de samenhang van het huidweefsel verbreken.’
Het is een lijvig rapport geworden, meer een verkennend rapport, vind ik, mede gezien de conclusie met open einde die is opgesteld: ‘De mate van risico hangt af van de diepte waarin gewerkt wordt in de huid en de vakbekwaamheid van de behandelaar. De maatregelen zouden gericht moeten zijn op het verbeteren van de opleiding van de behandelaar en er moet een eenduidige klachten registratie komen om beter inzicht te krijgen hoe vaak en welke nadelige effecten er zijn en in hoeverre maatregelen nodig zijn.’
Wat zijn nou eigenlijk risicovolle behandelingen: welke irritaties kun je krijgen?
- cryo(koude/vries)behandeling: hyperpigmentatie, littekenvorming, hypopigmentatie
- peeling: hyperpigmentatie, infectie, littekenvorming
- huidblekende middelen: allergische reactie, huidirritatie, hypopigmentatie
- microdermabrasie: hyperpigmentatie, littekenvorming, infectie
- cupping: roodheid, hematoom (blauwe plek), zwelling
- microneedling/skinjetting: roodheid, littekenvorming, infectie
- mesotherapie (waarbij vloeistof in de huid geïnjecteerd wordt): roodheid, injectie, allergische reactie, zwelling, blauwe plek
- fraction needling: roodheid, littekenvorming, infectie
Wanneer treedt welk effect op?
Binnen 24 uur en tot 24 uur: roodheid, zwelling en blaarvorming
Binnen 7 dagen en tot een week: infecties, allergie en korstvorming
Na 1 maand en langdurig zichtbaar: littekenvorming pigmentproblemen
Roodheid, vervelling en droogte treedt in 75% van de gevallen op bij risicovolle behandelingen.
Vragenlijst invullen voordat behandeling begint
Terecht wordt in het onderzoek naar voren gebracht dat BIG geregistreerden zoals huidtherapeuten en artsen altijd een goed protocollair onderzoek moeten verrichten (anamnese) en de cliënt een formulier moeten laten tekenen dat men op de hoogte is van de behandelingseisen en eventuele effecten. Schoonheidsspecialisten hoeven dit niet, ook al voeren ze risicovolle behandelingen uit. Maar de professionals onder hen doen dat zeker wel.
Zijn soms de bijwerkingen groter dan de voordelen?
Belicht wordt ook het feit dat de kosten en baten altijd goed tegen elkaar afgewogen moeten worden. In geval van microneedling, dermabrasie en mesotherapie kunnen de cosmetische effecten tegenvallen terwijl de nadelige effecten groter kunnen zijn, aldus het onderzoeksrapport.
Hoe dieper de huidpenetratie hoe groter het risico van bijwerkingen
Gesteld kan worden dat hoe hoger de huidpenetratie is, hoe groter het risico op bijwerkingen. Vandaar ook de conclusie is dat de bekwaamheid van de behandelaar en de diepte van de behandeling van invloed is op de nadelige effecten, en dat risicovermindering verkregen kan worden als de behandelaar de juiste opleiding heeft.
De wereld van injectables blijft buiten schot
Ludiek is dat behandelingen met fillers, botox en PRP zijn uitgesloten van dit onderzoek, hoewel de behandelaars van deze methoden wel in het overleg zaten, en niet nader geduide veldpartijen aangaven ook zeker de nadelige gevolgen van die injectables in hun praktijken te zien (…..). Overigens komen ook de meeste klachten binnen over injectables bij controlerende organen, zo blijkt ook uit het rapport.
Nut van het ANBOS keurmerk
Duidelijk wordt ook uit het onderzoek dat hoewel 93% van schoonheidssalons gerund worden door mensen met een passende vakopleiding, er beduidend minder schoonheidsspecialisten zijn aangesloten bij de beroepsvereniging ANBOS, terwijl dat wel garantie is voor de juiste basisopleiding. Via de ANBOS kunnen ook gespecialiseerde bijscholingen gedaan worden, en aangesloten specialisten doen dat ook veelal.
Duidelijkheid is hard nodig: hoe diep mag de schoonheidsspecialiste werken?
Het wordt duidelijk uit het onderzoek dat er gerichter protocol opgesteld moet worden: hoe diep mag een schoonheidsspecialiste in de huid werken?
Moet het vak wel een vrij beroep zijn?
Het wordt ook als een probleem gezien dat sinds 2007 de vestigingswet is losgelaten voor de schoonheidsspecialisten, waardoor ‘iedereen’ nu het vak kan beoefenen.
Pleidooi voor bescherming
Dit is inderdaad een heikel punt. Degenen die zich op dat standpunt gesteld hebben, hebben in die tijd echt erg weinig zicht gehad op wat er gaande is in deze branche. Het snoetenpoetsen en make-uppen is juist in die tijd steeds verder afgekalfd, juist toen begon de professionaliseringsslag. Het vak schoonheidsspecialiste moet weer een beschermd vak worden. Yes!
Nagekomen: Op 19 juni 2019 staat er een artikel in de krant De Gelderlander dat schoonheidssalons massaal behandelingen aanbieden die alleen door BIG geregistreerden mogen worden uitgevoerd, waaronder injectables met de hyaluronpen en plasmapen behandelingen. Lees het artikel hier.
