In juni van dit jaar publiceerde ik een artikel over de kwestie die in Amerika oplaait of probiotica in de vorm van levende micro-organismen in cosmetica verwerkt mag worden, of dat hier toch aparte wetgeving voor moet komen.
Er zou dan onderscheid gemaakt moeten worden naar het echt werken met levende micro-organismen, met niet levende fermenten of met voedingsstoffen die die microflora op de huid al aanwezig, moeten voeden. Aanleiding was een rechtszaak van consumenten tegen claims van Clinique voor een product die niet fair zou zijn. Lees er hier meer over.
Vandaag spreek ik uitgebreid over dit onderwerp met de unieke uitvinder van levende probiotica in skincare, de Zuidafrikaan Trevor Steyn, oprichter en eigenaar van Esse Skincare.
De volgende vragen nemen we samen door:
- zijn probiotica nog in leven als ze verwerkt worden in producten met conserveringsmiddelen?
- wat zijn de functionaliteiten van probiotica, waarom zou je ze toevoegen aan cosmetica?
- kan de aanwezigheid van probiotica de veiligheid van cosmetica in gevaar brengen?
- kan probiotica een effect hebben op de kwaliteit van cosmetica
- moeten cosmetica die probiotica bevatten aan speciale productieprocedees voldoen?
- hoe verhouden levende bacteriën in cosmetica zich tot de ziekmakende bacteriën die zich kunnen ophopen in cosmetica?
- heeft de aanwezigheid van probiotica in crème invloed op de houdbaarheid van cosmetica?
- hoe ziet de wetgeving in verschillende landen eruit als het om probiotica in cosmetica gaat?
Trevor Steyn, de oprichter van Esse Skincare
Lobby’s voor verschillende belangen
Trevor: ‘Laten we ermee beginnen dat de regulering van cosmetica in Amerika en Europa nogal van elkaar verschilt. Het goede is dat er wel een eenduidige definitie is van wat probiotica is: een levende microbe met een stimulerend effect in dit geval op de huid van de mens.
‘Ik heb diverse congressen bijgewoond in Amerika over dit onderwerp. Ik moet zeggen dat er in Amerika zeer krachtige lobbygroepen actief zijn binnen cosmetica. Een van de speerpunten is dat zij graag het begrip probiotica willen gebruiken, zonder gebruik te maken van levende micro-organismen.
De houdbaarheid van levende bacteriën
‘Het mag duidelijk zijn dat er grote uitdagingen zijn om levende organismen te verwerken in skincare die in winkels verkocht moet worden, dus ook nog een bepaalde tijd houdbaar moet zijn. Het kostte mij jaren om deze materie überhaupt tijdens het productieproces in leven te houden, en niet te inactiveren. Ik zocht naar een manier om ze in te kapselen zodat ze zouden overleven.
Verschillende technieken zijn mogelijk
Trevor kwam voor zijn merk Esse Skincare in 2015 als eerste ter wereld met een probiotica serum met lactobacillen. In mei van dat jaar kwam ook het merk Mother Dirt met hun Restorative Mist er mee uit en daarna volgde ook het merk Yun. Trevor legt uit dat zij andere technieken gebruikten voor conservering, én dat er dus meerdere mogelijkheden zijn.
Mother Dirt, met water zonder voeding
‘Het Amerikaanse Mother Dirt verwerkte levende probiotica in een waterformule, waarin heel weinig voeding voor de microben zit. Ze blijven dus onveranderd in de formule aanwezig, ze groeien niet, vanwege gebrek aan voeding. Deze microben beginnen pas actief te worden bij aanraking met de huidflora.
Vriesdrogen
‘Onze techniek was volledig anders,’vertelt hij. ‘Wij wisten dat je geen traditionele conserveerstoffen kunt gebruiken, omdat deze de microben doden. Alle microben, dus ook de goede. We wilden geen water gebruiken. We experimenteerden met gevriesdroogde microben tot het inpakken van de microben in een wateroplosbare membraan.
Yun, met een nylon membraan
Een jaar of drie geleden introduceerde Yun uit België haar probiotica lijn met levende bacteriën. Zij werken met een bolletje/membraan met nylon waarin de bacteriën, de lactobacillen, verwerkt zitten. Voor hen was het een manier om de producten wel van conserveerstoffen te voorzien – het nylon beschermde de lactobacillen tegen de inwerking van de conservering.
Trevor: ‘Wij werken ook met conserveerstoffen maar zeker niet in onze producten waar levende bacteriën inzitten. Zoals in het Probiotic Serum, in het Sensitive Serum, en ook niet in enkele ’therapist only’ producten voor in de salon. Onlangs introduceerden we nog een product met maar liefst 5 miljard bacteriën in vier verschillende bacteriestammen: de Esse Probiotic Ampoule.
Trevor legt uit dat je bij fermenten (peptiden uit opengebroken microben), lysaten (de generieke benaming voor alle stoffen die uit een opengebroken microbe voortkomen) of getindaliseerde (verhitte microben die niet meer leven) microben wel met conserveerstoffen kunt werken. ‘Sommigen bacteriën geven sporen af die conserverend werken, als een suiker, en daar kun je iets mee doen. We hebben daar een speciale vacuum spraydrogende technologie voor.
Het lijkt in de voedingsindustrie beter geregeld….
Om te kijken wat en hoe er aangepast zou kunnen of moeten worden in cosmetica, is het goed om eerst eens naar de voedingsindustrie te kijken. Het fermenteren van voedsel is al eeuwen oud, vooral in het Verre Oosten wordt er veel meegedaan. En wat dacht je van probiotische drankjes voor een betere darmwerking, zoals Yakult?
Het voedseletiket is er duidelijk over
Trevor stelt dat het in de voedingsindustrie veel beter geregeld is. ‘Je ziet duidelijk op de verpakking de hoeveelheid bacteriën per ml staan en welke bacteriestam(men) er gebruikt worden. Het is heel zinvol om de discussie te voeren. Het gaat ons helpen het kaf van het koren te scheiden. Nu worden ook fermenten ofwel lysaten onder probiotica geschaard, maar kijk eens op Wikipedia – daar staat toch echt dat het om levende bacteriën moet gaan die een heilzame werkzaamheid hebben op hun ‘host’, in dit geval de huid van mens.
Bij levende bacteriën vermeld je hoeveelheden en de stam
‘Als wij het over fermenten of lysaten hebben, dan noemen we dat probiotische extracten, het zijn peptiden die uit opengebroken bacterien gewonnen worden. Daarnaast heb je ook nog zg. getyndaliseerde probiotica. Dit zijn microben die door hitte gedeactiveerd zijn. Ze zijn nog steeds intact, maar ze kunnen geen kolonies meer vormen. Als het om levende probiotica gaat, noemen we de bacteriestam en de hoeveelheid.
Werken levende bacteriën krachtiger dan een ferment of getyndaliseerde bacterie?
Trevor zucht even en zegt dan: ‘Dit is echt een discussiepunt. Ken je het merk Galinea? Oprichtster Marie Drago vertelt op congressen altijd heel duidelijk dat bewezen is dat fermenten ook werken, maar ik geloof echt vanuit mijn kennis en testonderzoeken dat levende microben nog beter werken.
Hoewel we nog steeds heel veel niet begrijpen over het huid microbioom, geef ik toch echt de voorkeur aan de levende bacteriën. Wij laten al onze testen in Bonn doen en we zien uit onderzoek dat huidversteviging met 16% toeneemt dankzij levende microben, in 28 dagen. Bij getyndaliseerde microben is dat effect 13%.
Hoe houd je de levende bacteriën in goede conditie in cosmetica
Trevor vertelt ook dat je voor het gebruik van levende microben ook echt wel een aangepaste verpakking moet hebben: lucht- en lichtdicht. Hij is er trots op dat de ‘shelf live’ van zijn producten tot 18 maanden oploopt. ‘Wij transporteren onze producten ook allemaal gekoeld. Natuurlijk calculeer je verlies aan werkzaamheid in. We vullen onze producten daarom af met hogere concentraties, zodat we altijd de geclaimde concentratie zullen behalen.
‘Als we adverteren met 1 miljard levende microben per milliliter, dan gaat er in onze fabriek zeker 15 tot 20 miljard per mililiter in. We testen ook op worst case scenario’s: na 18 maanden, op 43 graden Celsius. Dan houden we nog 1 miljard microben over, en die zijn nog werkzaam in een mate die wij wensen. We testen natuurlijk ook op huidveiligheid, zelfs tot 100 miljard microben per mililiter.
Maar hoe weet je dan wanneer jouw product geproduceerd is zodat je weet hoe ‘oud’ het is? Want hoe jonger, hoe meer bacteriën hoe beter werkzaam?
Daar komt nog een heikel punt, zo legt Trevor uit: in de EU is bepaald dat je niet meer dan 1000 microben per mililiter mag hebben, om ziekmakende bijwerkingen te voorkomen. Wij hebben zeer uitgebreid laten zien dat wij niet met ziekmakende bacteriën werken, maar met de goede, de gezondmakende microben. Helaas kwamen we er niet doorheen, met onze bewijzen.
‘We hebben een probiotisch serum om in te nemen’
‘Vervolgens zijn we naar de instantie gegaan die de regelgeving voor voedingsproducten controleert. Als we op de verpakking zouden zetten dat het yoghurt is, zouden we door assesment heen komen. Vervolgens zijn we terug gegaan naar de cosmetica regulerende instantie hebben gezegd: we hebben een probiotisch serum om in te nemen. We kwamen door de ballotage heen. Dat was in 2015, en het gaat nu goed. Binnen de cosmetica wetgeving zijn wij geaccepteerd. We konden natuurlijk uiteindelijk niet echt een voedingsproduct zijn….
Maar nu krijgen we de discussie of skincare met levende microben geen medicijn zijn, in plaats van cosmetica?
Het is ingewikkeld. In Europa zijn we dus al verder hiermee. In Amerika staan ze nog aan het begin van de discussie. Trevor vertelt te hebben aangeboden om te helpen de definities en wetgeving helder te krijgen daar, maar het krachtenveld is anders ingedeeld. In Amerika zijn er lobbygroepen die financieel machtig zijn en ook veel te winnen of te verliezen hebben. Trevor: ‘Het komt grote bedrijven vaak beter uit om vage definities te hebben ,zodat er meer speelruimte is in de claimvoering.’
Maar veronderstel ‘men’ besluit dat het een medicijn is, wat dan?
Trevor: ‘Dan hebben we een groot probleem. We krijgen dan te maken met de medische standaard voor productie, testen, en claimvoering. Dat is zeer zeer kostbaar. Het zou ons zeker tien jaar kosten om het dossier rond te krijgen en gigantisch veel geld kosten.
Maar waarom worden er dan vraagtekens bij de claims en verwerking van probiotica gezet? Waar komt dit vandaan opeens?
Trevor: ‘Enerzijds denk ik dat het just business as usual is voor de Amerikanen. Lobbygroepen, het is hun werk voor opschudding te zorgen met meestal als grootste doel om winsten te optimaliseren. Aan de andere kant zijn er ook in Amerika al heel wat groepen van wetenschappers die zich verdiepen in bacteriestammen voor menselijk gebruik, die heel wat verder gaan dan de tot nu toe gebruikelijke lactobacillen – deze worden al sinds mensenheugenis gebruikt voor consumptie.
‘Deze wetenschappers experimenteren met de Staphylococcus epidermidis, en die stammen zijn verre van onschuldig. Bij operaties wordt er ook altijd rekening gehouden dat deze huidbacterie niet in het operatiegebied terecht kan komen. Je krijgt ernstige infecties.
‘Voor deze groep van probiotica moet heel zorgvuldig naar veiligheid gekeken worden. Ze zijn ook nog niet commercieel verkrijgbaar. Er wordt in labomgevingen gemodificeerd mee gewerkt, om de risico’s van dergelijke bacterien te minimaliseren, en de goede eigenschappen te versterken.
- Neem trouwens ook eens een kijkje op het YouTube-kanaal van Esse, je leert er alles over probiotica en je huid
Op mijn vraag of Trevor bezorgd is dat op een dag een streep gehaald wordt door het cosmetisch verwerken van levende microben, laat hij stellig weten dat het rampzalig zou zijn.
Trevor: ‘Al die microbiotische oplossingen waarmee de mensheid al zo lang werkt voor haar gezondheid, zouden in een klap vernietigd worden, en dan zijn we overgeleverd aan de marketinggrillen van de multinationals die er nog een leuk gekleurd jasje overheen werpen terwijl het niets meer voorstelt. Denk eens aan al die oude culturen waar het fermenteren van voedsel met de paplepel ingegoten is. Japan! Er is geen ontkennen aan….deze technologie hoort bij de oeroude kennis van de mens en hoe zij omgaat met haar gezondheid. Van nature….
‘Er kan nog zoveel prachtig onderzoek gedaan worden. Microben zijn een onuitputtelijke bron voor onze gezondheid, op deze planeet. In Azië is het bijvoorbeeld totaal geen probleem. Het is onderdeel van hun eeuwenoude culturen.’
Lees ook:
- Probiotica op je huid net zo belangrijk als in je darmen. Een overzicht van kennis en merken!
- De prachtige huidverzorging van Meder met pre- en probiotica
- Judith test de intiemverzorging van Yun met probiotica
- Ook Novexpert heeft skincare met probiotica
