Groen, natuurlijk en biologisch: het zijn tegenwoordig magische woorden in de cosmetica-industrie. Iedereen wil natuurlijke en biologische make-up. Maar kan dat wel? Dat blijkt lastig. Oogschaduw groeit namelijk nog steeds niet aan een boom en bladeren waar je een lippenstift van kunt maken bestaan ook niet.
Zoals zoveel beautytrends is ook deze trend overgewaaid uit de voedselindustrie. Steeds meer mensen zijn bewust bezig met gezond eten en daardoor is er steeds meer vraag naar onbewerkt, natuurlijk en biologisch voedsel. In de voedselindustrie is het verschil duidelijk: een appel die aan een boom groeit is iets heel anders dan een chocoladekoekje dat is gemaakt in een grote fabriek. Om een make-up product te maken is er echter, hoe natuurlijk en biologisch en ook genoemd wordt, altijd een fabriek nodig. Make-up groeit nu eenmaal niet op akkers.
Wettelijke bescherming
Maar waarom mogen make-upproducten dan toch verkocht worden als ‘natuurlijk’? Dat komt omdat er geen wettelijke bescherming is van de term ‘natuurlijk’. Daardoor kunnen cosmeticafabrikanten zelf bepalen wat ze ‘natuurlijk’ vinden. Ze kunnen ingrediënten die ze uit planten gewonnen hebben ‘natuurlijk’ noemen, maar ook van oorsprong plantaardige stoffen die in een laboratorium gesynthetiseerd zijn kunnen ze ‘natuurlijk’ noemen. En dus kunnen marketingmensen vrolijk praten over ‘100% natuurlijke make-up’. Terwijl in werkelijkheid de meeste ingrediënten, en dan vooral de pigmenten, in make-up nog steeds synthetisch zijn.
Pigmenten
Ingrediënten die make-up kleur geven worden pigmenten genoemd. Het zijn wereldwijd de meest gereguleerde cosmetica-ingrediënten en er is een lijst waarop alle toegestane pigmenten staan vermeld. Staat een pigment niet op die lijst, dan mag het dus niet worden gebruikt. Vrijwel alle pigmenten op die lijst zijn synthetisch. En dus bevat vrijwel alle make-up synthetische pigmenten.
De meest gebruikte pigmenten in make-up zijn minerale pigmenten, zoals ijzeroxide en titaandioxide. IJzeroxide is er in drie kleuren: rood, geel en zwart. In combinatie met titaandioxide, wat een witte kleur geeft, kunnen alle verschillende huidtinten gecreëerd worden. Daarom worden deze pigmenten heel veel gebruikt in foundations en concealers.
Daarnaast worden vaak andere anorganische ingrediënten gebruikt als pigmenten in make-up, zoals bismut(III)chlorideoxide en kaolien, die beiden worden gebruikt om een zilvergrijze kleur te creëren.
Prismawerking van mica met titaandioxide
Ook wordt veel gebruik gemaakt van mica, een groep mineralen. Kleine deeltjes mica worden gecoat met titaandioxide waardoor ze werken als een prisma. De grootte van de deeltjes en de dikte van de coating bepalen de kleur in de intensiteit van de kleur.
Chroomverbindingen
Om blauwe en groene make-up te maken worden diverse chroomverbindingen gebruikt. Ammoniumijzer en hexacyanoferraat worden gebruikt om diepblauwe tinten te maken. Om paarse tinten te maken gebruikt men mangaan en ultramarijn, een zwavelhoudend silicaat van natrium en aluminium, levert blauwe, paarse en roze tinten op. Kortom, van minerale ingrediënten kunnen vrijwel alle make-upkleuren gemaakt worden.
Niet-bewerkte anorganische ingrediënten zijn gevaarlijk
Omdat al deze anorganische stoffen in de natuur voorkomen noemen veel cosmeticamerken ze ‘natuurlijk’. Het is echter verboden om deze ingrediënten in hun natuurlijke vorm in make-upproducten te gebruiken. Alle anorganische pigmenten die in make-up worden gebruikt worden dan ook door middel van synthetische processen gemaakt.
Bijvoorbeeld: zink wordt gewonnen uit mijnen. Vervolgens wordt het bewerkt tot puur zink en chemisch geoxideerd om zo een pure, synthetische versie van zinkoxide van te maken. Dat moet wel, aangezien natuurlijke metalen en mineralen altijd vervuild zijn met zware metalen als lood, arseen, cadmium en molybdeen, die voor flinke gezondheidsproblemen kunnen zorgen. Niet-bewerkte, natuurlijke anorganische ingrediënten zijn levensgevaarlijk.
Organische pigmenten, uit planten
Er zijn echter een aantal organische, uit planten gewonnen pigmenten die wel in onbewerkte staat zijn toegestaan. Dit zijn:
- Annatto: Een geel tot oranje kleurstof, afkomstig van een struik die in het zuidelijk halfrond groeit.
- Bètacaroteen: Een geel tot oranje kleurstof, komt voor in planten en vruchten.
- Capsanthine: Een oranje kleur, gemaakt van paprika’s.
- Canthaxanthine: Een rode tint, gemaakt van paddenstoelen of garnalen.
- Chlorofylline: Een groene tint, gewonnen uit alfalfa, waarna de van nature in de molecule aanwezige magnesium wordt vervangen door koper. Daarom wordt het ook wel koperzout genoemd.
- Curcumine: Een gele kleur, gemaakt van kurkuma.
- Karamel: Een bruine kleur die wordt gemaakt van gebrande suikers.
- Karmijn: Een felrode kleur, gemaakt van vrouwelijke cochenilleluizen. Het is een van de meest intense natuurlijke kleurstoffen en werd vroeger gebruikt voor het verven van textiel. Deze stof moet echter flink bewerkt worden voor het in make-up kan worden gebruikt.
- Lycopeen: oranjerode kleur, gemaakt van tomaten.
- Plantaardige koolstof: Zwarte kleur, gemaakt van verbrandde plantaardige stoffen.
Al deze natuurlijke pigmenten kunnen worden gebruikt in make-up. Ze zijn echter niet stabiel of sterk genoeg om zonder synthetische ingrediënten te worden gebruikt en daarnaast leveren ze een zeer beperkt aantal kleuren op. Kortom: ‘natuurlijke’ make-up bestaat niet.
De illustratie is van Leonore Lichtveld.
Lees ook:
- Europa heeft er weer een nieuw eco label bij: EU Ecolabel, lees er alles over…
- Wella introduceert WeDo, een volledig vegan haarlijn, en die is smullen!
- Lees ons meest complete verhaal ooit: over probiotica en de verschillen tussen fermenten en levende bacterien!
- Corine test organic make-up van Emani, hoe bevalt dat?
- Monique en Manous make-uppen met de organic make-up van Absolution, hoe bevalt dat?
