Collageen is een belangrijke stof. Voor ons hele lichaam maar vooral voor onze huid. Collageen geeft de jonge huid zijn mooie, stevige en elastische eigenschappen. Maar wat is collageen nou precies? Hoe produceert je lichaam het? Waarom neemt de collageenproductie gedurende je leven af? En kun je dat voorkomen? Dr. Charlene DeHaven, clinical director van cosmeceutical merk iS Clinical legt het uit.
“Het woord ‘collageen’ omschrijft eigenlijk al precies wat de functie er van is: Het stamt af van het Oudgriekse ‘Kolla’ en betekent ‘samenbinden’. Collageen is een samenbindende stof die ervoor zorgt dat dingen niet uit elkaar vallen. Het is een heel sterke stof die ervoor zorgt dat de weefsels in ons lichaam hun structuur behouden en bestand zijn tegen verschillende vormen van stress, vooral tegen de zwaartekracht. Een heel belangrijke taak.
Ons lichaam maakt dan ook veel collageen aan. Het doet belangrijk werk in de gewrichten, in onze ruggengraat, in de aderen, de pezen, de ogen: het zorgt ervoor dat alles soepel en stevig in model blijft. Maar het meeste collageen is te vinden in onze huid en het zorgt ervoor dat de huid stevig en elastisch is.”
Matrix met drie ketens die onze weefsels bij elkaar houdt
“Collageen heeft een ingewikkelde moleculaire structuur. Het bestaat uit drie polipeptideketens die om elkaar heen gestrengeld zitten. De ketens bestaan uit proteïnen, de aminozuren proline en lysine, waar het lichaam via hydroxylering, een ingewikkeld chemisch proces, zuurstof aan toevoegt. De ketens zijn sterk en liggen netjes naast elkaar, en vormen een soort matrix die onze weefsels bijeenhoudt.”
Van procollageen naar collageen
“Collageen wordt geproduceerd door de fibroblasten, speciale cellen in de huid. Dat gaat grofweg als volgt: het DNA in de celkern geeft het RNA (ribonucleïnezuur) opdracht om collageen te maken. Het RNA neemt deze boodschap een-op-een over en gaat aan de slag. Lysine en proline worden met behulp van onder andere vitamine C en koper bijeengebracht en vormen een stof die pro-collageen heet. Dan vindt hydroxylering plaats. Het DNA zorgt ervoor dat de drie gevormde ketens ieder hun eigen code krijgen. De stof is nu collageen en klaar om via een transportsysteem de cel te verlaten.”
Wow, wat zijn er veel typen collageen!
“Er zijn wel twaalf verschillende typen collageen maar vijf daarvan zijn het belangrijkst. Type 1 collageen wordt ook wel het jeugd-collageen genoemd. We maken er heel veel van aan als we jong zijn maar naarmate we ouder worden gaat de productie achteruit. Het is vooral te vinden in de huid maar ook in pezen, spieren, tanden en bloedvaten.
Type 2 zit vooral in kraakbeen. Type 3 is een netvormig collageen en bevindt zich op de plekken waar type 1 te vinden is. Het speelt een belangrijke rol in wondheling. Naarmate we ouder worden neemt de hoeveelheid van type 1 af en blijft alleen type 3 over. Type 4 is te vinden in het membraam dat om de organen zit. Type 5 is vooral te vinden in haren en in de placenta.”
Ziekten die collageen aantasten
“Helaas gaat het niet altijd goed. Er zijn een aantal erfelijke aandoeningen die de productie van collageen verstoren, zoals onder meer osteogenesis imperfecta, chondrodysplasie, en Ehlers-Danlos syndroom. Sclerodermie, waarvan niet bekend is of het erfelijk is, is een ziekte waarbij door overproductie van collageen de huid, maar ook andere organen, verharden. Bij osteoporose is de hoeveelheid collageen en mineralen in de botten dermate afgenomen dat ze bros en breekbaar worden.”
De structuur van collageen verandert
“Ons lichaam maakt collageen aan en breekt het ook weer af. Een mooi evenwicht. Echter, als we ouder worden verandert dat: we breken meer collageen af dan dat we aanmaken. Daarom krijgen we ziekten als osteoporose. En daarom wordt onze huid slapper, gaat onze huid hangen en krijgen we rimpels.
Als we jong zijn produceren we een hoop collageen en zo’n tachtig procent daarvan is type 1. Vanaf je twintigste neemt de productie van type 1 met één procent per jaar af en tegen de tijd dat je zestig bent maak je nog maar de helft van type 1 aan. De productie van type 3 blijft redelijk stabiel, maar dat type is minder sterk en kan de huid niet voldoende structuur geven.”
Versuikering, een probleem
“Een andere bedreiging voor gezond collageen is glycatie, oftewel versuikering, een proces waarbij suikers zich aan het collageen hechten, waardoor het slap of bros wordt, uiteindelijk breekt, en zijn functie niet meer kan uitvoeren. Dit beschadigde collageen wordt ook wel AGE, Advanced Glycasion End Products, genoemd. De opperhuid bevat enzymen die dit beschadigde collageen opruimen waarna het wordt vervangen door nieuw gezond collageen. Beschadigde cellen worden naar buiten geduwd en laten los.
Bij diabetes en obesitas meer versuikering van cellen aanwezig
Echter, naarmate je ouder wordt werkt dit proces steeds minder goed. Het beschadigd collageen blijft langer in de huid, waardoor er minder nieuw collageen wordt aangemaakt. En dit nieuwe collageen is dan ook nog eens van mindere kwaliteit. Mensen met diabetes of mensen die obees zijn hebben eerder last van glycatie maar na de veertigste verjaardag heeft iedereen er mee te maken.”
Waarom peelen kan helpen bij versuikering van huidcellen
“Exfoliëren helpt. Door te exfoliëren raakt je huid de door suikers beschadigde cellen sneller kwijt en kunnen sneller nieuwe, gezonde cellen ontstaan. Als je ouder wordt moet je echter voorzichtiger zijn met exfoliëren. Je maakt minder snel nieuwe cellen aan en als je te vaak exfolieert wordt je huid dun en krijgt een onnatuurlijke glans. Exfolieer regelmatig maar geef je huid de tijd om te helen.
Voeden met iS Clinical Super Serum Advance + of iS Clinical Youth Complex
“Wat ook goed is, is een product dat veel voedende ingrediënten heeft die de aanmaak van collageen helpen. Een jonge huid maakt razendsnel nieuwe cellen aan, een oudere huid doet dit veel minder snel. Goede voeding van de huid kan helpen om de cel-vernieuwing te ondersteunen.
Serums als iS Clinical Super Serum Advance + of iS Clinical Youth Complex bevatten veel voedingsstoffen die de fibroblasten helpen om nieuw, gezond collageen te produceren.”
De onmisbare rol van antioxidanten en aminozuren
“Overmatige blootstelling aan de straling van de zon is funest voor de huid en is een belangrijke oorzaak voor het vertragen van de aanmaak van nieuwe, gezonde cellen en gezond collageen. Beschermen tegen de schadelijke stralen is belangrijk. Is de huid al beschadigd, wat bij de meesten van ons zo is, dan is het belangrijk om producten te gebruiken met antioxidanten, ontstekingsremmende ingrediënten, vitaminen, provitaminen en aminozuren. Zo maak je je huid sterker en beter in staat zich te vernieuwen en kunnen de fibroblasten meer gezond collageen produceren.”
Verwar collageenstimulerende crèmes niet met collageenhoudende crèmes
“Er zijn gelukkig veel botanische ingrediënten die de aanmaak van collageen stimuleren en versuikering en afbraak tegengaan. Verwar dit niet met collageenhoudende crèmes. Die hydrateren de huid goed, maar het collageen zelf stimuleert niet het collageen in de huid. Daarvoor heb je andere stoffen dus nodig.
De serums van iS Clinical, iS Clinical Super Serum Advance + en iS Clinical Youth Complex, bevatten veel collageenstimulerende stoffen. We noemen ze even:
- Polyfenolen zijn antioxidanten, te vinden in groente en fruit.
- Catechine is te vinden in thee en cacao.
- Resveratrol zit in wijn en druivenpitten.
- Flavonoïden, een belangrijke stof die de beschadiging van colageen voorkomt, zit in planten en vruchten.
- Superoxidedismutase is een sterke antioxidant die die het collageen beschermt en schade voorkomt.
- Alfahydroxyzuren uit suikerriet, citrusvruchten, bananen en melk, en betahydroxyzuren uit de schors van de schietwilg bevordert de cel-vernieuwing en gaat versuikering tegen.
Al deze ingrediënten kunnen er wel voor zorgen dat de huid veel langer en veel meer gezond collageen produceert.”
Lees ook:
- Lees hier Monique’s review van de iS Clinical producten bij pigmentvlek vermindering
- Lees hier Monique’s interview met Pauline Hellmann, de Ceo van de Europese distributeur Noscomed in Kopenhagen, en de key accountmanager voor Nederland en België, Suzanne Jongerius.
Bekijk hier Monique’s Fire & Ice glow facial van de gezichtsbehandeling met iS Clinical:
