Dit kan wel eens een doorbraak zijn in het vroegtijdig opsporen van borstkanker: in een groot, langdurig onderzoek van het Leids Medisch Centrum zijn bij vrouwen met een genetisch of familiair verhoogd risico op borstkanker zes eiwitten gevonden waarvan de spiegel kort voor het ontstaan van borstkanker verandert.
Alhoewel het een zeer belangrijke doorbraak is in het onderzoek naar borstkanker, betekent dit niet dat de gebruikelijke, regelmatige en belastende screenings met een mammografie of MRI kan worden afgeschaft. Deze bevindingen omzetten in een algemeen bruikbare test is nog ver weg.
Biomarkers
Eerst zal er verder onderzoek moeten worden gedaan met een veel grotere groep vrouwen, zo zegt dr. Wilma Mesker, associate professor Heelkunde aan het LUMC in de publicatie Oncologie Up To Date. De eventuele komst van zo’n test is toch iets om naar uit te kijken. De huidige testmethodes zijn niet alleen belastend, ook kan borstkanker ontstaan tussen twee testmomenten in, zodat een tumor onopgemerkt enige maanden kan groeien.
Mesker begon in 2011 met de TESTBREAST-studie, zoals het onderzoek heet, samen met oncologisch chirurg prof. dr. Rob Tollenaar van het LUMC. Het doel was om door middel van bloedonderzoek biomarkers te vinden die borstkanker in een zo vroeg mogelijk stadium opsporen. Het onderzoek is zeer uitgebreid: op dit moment werken er meer dan duizend vrouwen uit negen ziekenhuizen aan mee.
Eiwitspiegels
Het onderzoek loopt nog steeds en vrouwen tussen de 25 en 75 jaar met een erfelijk of familiair hoog risico op borstkanker kunnen zich nog steeds aanmelden. De deelnemende vrouwen zijn enthousiast over het onderzoek, niet alleen voor zichzelf maar ook voor hun dochters.
Het idee achter het onderzoek is principe vrij eenvoudig: eiwitspiegels in het bloed van gezonde mensen zijn gedurende het leven stabiel. Als de eiwitspiegels veranderen kan dat wijzen op een ziekte als kanker. Na heel veel onderzoek van heel veel bloedmonsters van vrouwen met en zonder borstkanker wisten de wetenschappers 764 verschillende eiwitten te identificeren, waarvan er 267 opvallend genoeg waren om verder te worden onderzocht. Uiteindelijk bleken er zes eiwitten te zijn waarvan de spiegels veranderden, één of twee jaar voordat de vrouwen de diagnose borstkanker kregen.
Bloedtest
Volgens Mesker is het mogelijk om op basis hiervan een bloedtest te ontwikkelen die borstkanker in een heel vroeg stadium kan ontdekken. Eerst is er echter veel meer onderzoek nodig. Tot nu toe werd alleen gekeken naar een relatief kleine groep vrouwen met een erfelijk of familiair risico op borstkanker.
Europese samenwerking
Onderzoek met een veel grotere groep vrouwen is nodig om te kijken of zo’n test met zekerheid een vroeg stadium van borstkanker kan aantonen. De wetenschappers werken hiertoe samen met dr. Theo Luider, associate professor in het Erasmus MC in Rotterdam en expert op het gebied van proteomics/eiwitbiomarkers voor klinisch onderzoek. Tevens wordt er gekeken naar samenwerking met andere Europese wetenschappers. Op de European Breast Cancer Conference in Barcelona werd enthousiast op het onderzoek gereageerd.
Lees ook:
