Ik verdiep me de laatste tijd opnieuw in het fenomeen van de injecties waarmee je snel en makkelijk kunt afvallen. Medicijnen die bedoeld zijn voor mensen met diabetes en waarvan men ontdekte dat het feit dat ze bepaalde hormonen onderdrukken waardoor je minder hongervoel krijgt en sneller volzit ook van groot nut zijn voor obesitaspatienten.
Dit zijn geen snoepjes, maar medicijnen
Vanuit een nobel medisch doel lijkt het nu volledig uit de hand te lopen en worden wereldwijd off- en online injecties maar ook pillen aangeboden. Gewoon om even een paar kilootjes kwijt te raken. Ik kijk er met verbazing naar: weet men dan niet dat het geen snoepjes zijn maar medicijnen, dat je die levenslang moet blijven slikken anders kom je zo weer aan? Dat er talloze bijwerkingen zijn? Het hoeft natuurlijk niet, maar het risico is sterk aanwezig.
Het is zo prachtig om te zien hoe je door het indammen van een hongergevoel ook je bloedsuikerspiegel beter kunt stabiliseren. Dit zorgt voor een scala aan gezondheidsverbeterende effecten. Je kan je diabetes ermee onder controle krijgen (dat is nu eenmaal een ziekte van glucose- en insulineproblemen: Insuline verdeelt glucose over onze cellen die deze vervolgens gebruiken als brandstof). Je gaat je fitter voelen, je valt af. Het is goed voor hart- en bloedvaten.
Cosmetisch arts Adriana zocht uit of het ook bij lipoedeem werkt
Vorig jaar zomer ontmoette ik cosmetisch arts Adriana Peirera die bij zichzelf een experiment met Saxenda toepastte om te kijken of haar lipoedeem er ook minder door zou worden. Enkele maanden spoot ze het middel bij zichzelf in. Ze zag inderdaad iets gebeuren: haar middel werd slanker. Globaal viel ze ook wel iets af, maar verder had het geen effectief effect op haar lipoedeem. Helaas. Ook vond ze de bijwerkingen vervelend. De misselijkheid en de buikpijn, hoewel dat niet van blijvende aard was.
De verkoop is wijdverbreid
Pas dit jaar drong het tot me door hoe wijd verbreidt het wonder van deze medicijnen waarin werkzame stoffen als liraglutide en semaglutide zitten, is. Lovende verhalen op socials van mensen die nu zo makkelijk afvielen. En een klein onderzoekje in de Google zoekmachine leert mij dat inmiddels ook praktijken voor cosmetisch artsen het van harte aanbevelen, en testimonials op hun websites hebben. Vooral die van een vrouw die even snel haar zwangerschapskilo’s kwijt wilde, bleef me bij.
Het is me inmiddels wel duidelijk dat het serieuze verhaal voor diabetes en obesitaspatienten een beetje ondergesneeuwd is. Sterker nog: men roept al dat er tekorten zijn van deze middelen, en dat de mensen die het echt nodig hebben, daaronder lijden.
5% tot 10% haalbaar
Dat de middelen werken, mag duidelijk zijn.Hoe goed ze werken hangt erg van je persoonlijke omstandigheden af. Heel belangrijk hierin is ook of je een lifestyle interventie programma volgt waarbij je echt serieus gezond gaat eten, stopt met snaaien en meer gaat bewegen. Het effect zal dan het grootst zijn. Onderzoeken geven aan dat een gewichtsverlies van 5% tot 10% haalbaar is.
Het belang van leefstijl verandering
Maar, en hier wordt mijn verbazing het grootst, als het nou echt maar om een paar kilo gaat, je bent niet obees, waarom ga je dan niet echt eens leren om met volle overtuiging je leefstijl te veranderen. Waarom ga je in vredesnaam medicijnen slikken die zoveel bijwerkingen hebben? Het is volstrekt niet duidelijk wat het op de langere termijn kan schaden. Je moet, zo hoor ik, namelijk de rest van je leven deze middelen blijven slikken, als je niet de knop omdraait, omdat je anders zo weer aankomt.
Sommige maken maken simpelweg te weinig insuline aan voor wat ze nodig hebben
Onlangs leerde ik wel tijdens het uitluisteren van een Amerikaanse podcast dat er ook mensen zijn die om nog onduidelijke redenen te weinig insuline aanmaken, voor wat jouw metabolisme nodig heeft. Ook daarvoor kunnen deze middelen uitkomst bieden. Maar die inzichten dalen net pas in, men is nog ver verwijderd van toepasbaarheid van die kennis.
De vloek van het hedonistisch brein
Toch ken ik vrouwen die inderdaad alles proberen om maar op een gezonder gewicht te komen: sporten, gezond eten en ze redden het niet. Het hoofd blijft maar vragen, het lichaam reageert. Gekscherend wordt dit wel de vloek van het hedonistisch brein genoemd. Je zet gewoon de knop weer om, je eet er door heen….Met Saxenda wordt er echt een firewall in je brein ingebouwd: tot hier en niet verder. Je zit vol, je krijgt ook geen eetprikkel meer. Maar….als je dat signaal negeert, en er dus koste wat het kost ‘doorheen wilt eten’ dan zet Saxenda je dat ook flink betaald: je wordt heel misselijk.
Zo blij om eindelijk af te vallen met resultaat
Een van de vrouwen die ik spreek vertelt me dat ze in 2 maanden tijd 9 kilo afviel en nu nog een halve kilo per week. Ze is ook weer flink gaan sporten om spiermassa op te bouwen, zo voorkom je ook een verslappend lichaam. Ze is zo blij met het middel. Ze koopt het zelf en injecteert het zelf (in de buik). Ze is niet obees maar heeft wel behoorlijk overgewicht. Ze komt niet in aanmerking voor vergoedde zorg. Dat het ze nu zelf kan regelen, vindt ze een geschenk uit de hemel. Of ze het middel ook levenslang zal gebruiken, weet ze nog niet. Wellicht kijkt ze na verloop van tijd hoe het gaat zonder de spuitjes en of ze dan ook op gezond gewicht kan blijven.
Een andere vrouw die ik spreek, paste het bij zichzelf toe om die vervelende Corona-kilo’s kwijt te raken. Ze had door haar drukke werkschema’s ook geen tijd en geduld om een complete leefstijlverandering voor zichzelf neer te zetten. Ze vertelt dat ze binnen twee maanden die vijf kilo kwijt was die ze ook kwijt wilde. Ze is daarna weer gestopt. De bijwerkingen vond ze te heftig: maag- en darmklachten, hoofdpijn. Ze heeft ook het idee dat hoe lichter je bent qua gewicht, hoe meer bijwerkingen je kan ervaren. Het allermooiste vond ze nog dat je totaal niet meer aan eten denkt. Ze heeft de indruk dat ze inmiddels een kilo is aangekomen nadat ze stopte. Ze is nu drie maanden gestopt.
Bij de cosmetisch arts
De middelen zijn flink vercommercialiseerd. Ook praktijken voor injectables bieden ze aan. Artsen mogen het immers voorschrijven. Maar bieden die praktijken echt serieuze begeleiding op gebied van lifestyle interventie? Laten zij doormeten wat er nog meer aan metabole issues aan de hand is in het lichaam? Ik weet het niet. Ik verneem dat ook de fabrikanten de ontwikkelingen ook met zorg bekijken. Men zou liever zien dat het voor de echt obese mens in een goed uitontwikkeld zorgtraject beschikbaar is en blijft, en dan ook op ruime schaal, zonder mitsen en maren. Obese zijn is immers geen cosmetisch probleem, het is een ziekte.
Er zijn tekorten ontstaan
Dat de middelen nu via zoveel kanalen te koop is, waardoor er tekorten zijn ontstaan, is een probleem van iedereen. Maar men wijst naar elkaar. Een fabrikant levert niet aan een praktijk, maar aan een groothandel en een groothandel levert aan een apotheek en een arts schrijft voor een patiënt een recept uit voor een apotheek. Dus ja, zeg het maar.
Nu weet ik toevallig dat injectablesklinieken het afgelopen jaar flink doelgericht bezocht werden door artsenbezoekers om de middelen onder de aandacht te brengen. Nothing is what it ever seems…..Inmiddels is dat on hold gezet vanwege de schaarste.
Teveel reclame
Een ander heikel punt waar de pijlen op gericht worden, is de reclame die openlijk gemaakt wordt. Reclame zorgt voor nog meer vraag. Luister maar naar de uitzending van Pointer.
Hierin hoor je ook dat vrouwen The Body Clinic in Amsterdam bezoeken en dat ze verslag doen via Tiktok. Het heeft deze kliniek ook geen windeieren gelegd, de praktijk werd zelfs uitgebreid om aan alle aanvragen van mensen te kunnen voldoen. De geïnterviewde vrouwen betalen er zelf voor. Zoek maar eens op Internet, er zijn voldoende aanbieders te vinden, ook via online shops.
Meer lezen en luisteren
Verder kan ik je ook het boek Vet Belangrijk aanraden van Mariette Boon en Liesbeth van Rossum aanraden die beiden internist zijn. Ze vertellen je alles over de functies, kansen en valkuilen van lichaamsvet, en de wisselwerking met hormonen en lichaamsgewicht. Eye-opener!
Lees ook meer over liraglutide, de werkzame stof in Saxenda op de website van Verantwoord Medicijngebruik. Hier wordt bijvoorbeeld geadviseerd om ook te stoppen als je na 3 maanden geen effect ziet.
Denk goed na voordat je dit soort medicijnen gaat gebruiken. Het is niet duidelijk of je het inderdaad levenslang moet blijven doen om je droomgewicht te kunnen behouden. Ook is niet bekend wat er gebeurt als je weer stopt. Volgens onderzoeken kom je dan weer aan. Het is iets om rekening mee te houden.
Kijk eerst of je met lifestyle interventie aan de slag kan, zowel fysiek als psychologisch. Laat je metabole situatie controleren. Leer ook voldoende te eten zodat je geen honger lijdt, dat is echt funest, maar eet dan ook vooral supergezond met ontzettend veel groenten. Neem de tijd om voor jezelf vers te koken, leer je leven daartoe anders in te richten. Leer te ontspannen…gejaagd leven werkt niet mee.
Het is natuurlijk makkelijker gezegd dan gedaan, het is niet voor niets dat deze middelen zo populair zijn. Maar wees je bewust van wat je doet met je lichaam. Het is je huis, en je vervoermiddel…..je woont erin, en het brengt jou overal waar je wilt zijn.
Onlangs meldde Lareb nog bijwerkingen van mensen die overgaan van ozempic naar rybelsus. Lees hier.
Lees ook:
