Vochtbinden of vocht insluizen? Hoe werkt het hydrateren met cosmetica eigenlijk, en welke stoffen zijn goed?

07:07 - 04:16
luistertijd 07:07 - leestijd 04:16

Water, water! Het lest niet alleen de dorst,maar geeft ook leven aan al je organen. Je lichaam bestaat zelfs voor 70% uit water. Daarom heeft ook elke crème een hydraterende functie, of de huid nou droog, vet, gevoelig of rimpelig is. Elke cel vaart er wel bij.

Water is de basis

Hydrateren betekent het vochtig houden van de huid. In de praktijk komt het erop neer dat crèmes het vocht dat al in de huid aanwezig is aan zich binden. En deels wordt er vocht afgegeven door het water dat in de crème zelf zit. Vocht is belangrijk voor de huid, het zorgt ervoor dat ze soepel en zacht blijft. Vochtverlies treedt op als de huidbarrière niet goed werkt en het vocht te makkelijk uit de diepere huidlagen verdampt. Je huid voelt dan trekkerig aan. Cosmetisch chemici hebben zich de afgelopen decennia goed verdiept in dit mechanisme. De werkzame stoffen zijn steeds krachtiger geworden.

Hoe werkt een hydraterende crème

Op twee manieren:  er zijn vetstoffen in een crème leggen een filmpje over de huid, waardoor het vocht uit de huid niet kan verdampen. En er zijn stoffen die in staat zijn om vocht uit de omgeving (huid of lucht) aan zich te binden, en zo dus ook aan de huid, waardoor hij ‘ vochtiger’  blijft. Deze laatste stoffen worden ook wel humectanten genoemd (bevochtigers; o.a. hyaluronzuur, glycerine, propyleen glycol).

Chemici weten dat een goed gehydrateerde huid rimpeltjes minder zichtbaar maakt en zelfs celfuncties een prikkel kan geven. Krachtig vochtbindende stoffen hebben het  vermogen de huidcellen iets op te laten zwellen. En meer volume betekent minder plooitjes.

Kijkje in de keuken

Welke stoffen doen er echt toe?

Hyaluronzuur; een gelachtige substantie die van nature in de zachte weefsels van het lichaam zit, dus ook in de huid. Het zit tussen de cellen en werkt als een waterreservoir voor de cellen. Het kan 1000 keer het eigen gewicht aan water aan zich binden. Indirect helpt het de steunweefsels als collageen en elastine soepel en veerkrachtig te blijven. Naarmate je ouder wordt, neemt de hoeveelheid hyaluronzuur af. Aanvulling van buitenaf helpt als vochtbinder. De nieuwste generatie anti-rimpelcrèmes bevatten allemaal hyaluronzuur omdat het volumecreërende effect zo goed is. Bovendien voel je het ook: je huid is zachter en gladder. Hyaluronzuur wordt ook gebruikt in tijdelijke injectables zoals Restylane en Juvederm om rimpels van binnenuit op te vullen.

Glycerine:  komt van nature in ons lichaam voor, en kan ook uit plantaardige of dierlijke vetten gewonnen worden. Het is van oorsprong een zoetige, kleur- en geurloze stof. Het heeft zowel een gladmakend als vochtbindend effect en is dus ideaal voor crèmes. Glycerine is een bevochtiger die water uit de omgeving aan zich kan binden.

Aloë Vera: een gelachtige substantie die wordt gewonnen uit de Aloë Vera vetplant. Het legt een dun filmpje over de huid dat waterverlies tegengaat, maar omdat er ook veel water in de gel zit, wordt er ook vocht aan de huid afgegeven. Prettige bijkomstigheid van pure aloë veragel is dat het ook ontstekingswerende stoffen bevat. Het is ook ideaal bij kleine (zonne)brandwondjes.

Ureum: best een gekke stof. Het is een stof die door het lichaam (van mens en dier) wordt uitgescheiden via de urine, en als meststof voor de landbouw goedwerk doet. Het wordt ook door de huid uitgescheiden en vormt met het transpiratievocht een heel goed vochtbindende stof. Verwerkt in een pot crème heeft het dus dezelfde hydraterende functie.

Propyleen glycol; het klinkt wat ingewikkeld, maar dit stofje kan weer uit glycerine gehaald worden, en heeft een heel goede hydraterende werking. Het is een bevochtiger en kan dus zowel vocht uit de omgeving als de huid aan zich binden.

Mineralen: mineralen zijn zouten en omdat ze dit zijn hebben ze ook vochtbindende eigenschappen. Mineralen kunnen in hun pure vorm in crèmes voorkomen, maar ook als onderdeel van bijvoorbeeld algenplanten. Algen zitten boordevol mineralen. De belangrijkste mineralen calcium, koper en magnesium maken onderdeel uit van de huidbarrière en het eigen vermogen van de huid om vocht vast te houden.

 

Over huidverslapping en hydratatie

Zo’n veertien jaar geleden hoorde ik van de formulators van Olaz dat er in die tijd voor het eerst onderzoeken werden gedaan naar de vetsamenstelling van de huidlagen. Uit onderzoek van de Universiteit van Zuid Texas bleek toen dat het gezicht in opgedeeld in verschillende vetcompartimenten. Deze delen verschuiven en verzakken naarmate je ouder wordt. Door het steunweefsel dat er overheen ligt meer volume te geven met vochtbinders die de huid iets laten opzwellen, kun je dat proces iets minder zichtbaar maken. Als een steunmatras dat de boxspring beschermt. Vanaf die tijd werd het belang van de hydraterende producten nog belangrijker. Wetenschappelijke inzichten hielpen er zeer bij.

Over stress en hydratatie

Ook Paolo Giacomoni, Executive Director of Research & Development bij Clinique me al eens dat stress de huidbarrière verzwakt en daardoor verergert het vochtverlies uit de huid. Hij sprak toen over zijn nieuwste Superdefsense cream de uitwerking van het stresshormoon noradrenaline op de huid kan afzwakken.

Inmiddels weten we ook heel goed wat de overgang doet met de huidconditie. Onlangs schreef ik daar nog een uitgebreid artikel over met waanzinnige tips voor het gebruik van de probiotische skincare van Esse.

Helpt veel water drinken tegen een vochtarme huid?

Helaas, het is een fabel. Recentelijk is nog bekend geworden dat minimaal acht glazen water drinken per dag geen echte bijdrage levert aan een gezonde huid. Die acht glazen vocht krijg je toch wel binnen via je gewone voeding. Wie daarbij ook nog eens twee liter of meer extra drinkt, loopt de kans op verlies van belangrijke zouten. Het lichaam plast al het vocht wat niet gebruikt wordt, simpelweg weer uit en stuurt het dus echt niet voor de zekerheid maar even langs de huid, om een reservoirtje op te bouwen.

Douche verslaafd?

Het klinkt tegendraads in een tijd dat hygiëne het hoogst haalbare is, maar twee keer per dag onder de douche gaan is niet zo goed voor je huid. Ook water heeft een uitdrogend effect. Elke douchebeurt haalt het natuurlijke beschermlaagje van de huid en daarmee dus ook het vettige talg, dat juist zo goed is om vochtverlies tegen te gaan. Kun je niet zonder? Smeer dan een bodylotion op je nog vochtige huid in.

Lees ook