Afgelopen week luisterde ik meer dan een uur lang naar een podcast (hij staat verderop in dit artikel) met de Amerikaanse neurologe en overgangsexpert dr. Lisa Mosconi over nieuwe inzichten hoe het brein reageert op processen in de overgang als de hormoonspiegels veranderen.
Hoewel de titel suggereert dat het over voeding gaat, is dat pas aan het einde een marginaal onderwerp, maar tijdens het gesprek vertelt ze zoveel wonderlijke zaken die nieuw inzicht geven. Het meest spraakmakend: je hersens schijnen uit wanhoop door oestrogeendaling nieuwe receptoren aan te maken om toch maar zoveel mogelijk oestrogeen te kunnen ontvangen. Hersens hebben dat heel erg nodig om je goed te kunnen laten functioneren! Dit is baanbrekend inzicht! Daarmee zegt ze aan te tonen dat de menopauze in het brein zit (en niet in je eierstokken).
Vrouwenhormonen zijn sekshormonen? Bullshit…
Lisa Mosconi windt er geen doekjes omheen in het gesprek. Ze is vaak (terecht) geïrriteerd over de wijze waarop de reguliere geneeskunde naar de overgang kijkt, en altijd heeft gekeken. Het stoort haar dat de hormonen die betrokken zijn bij het welzijn en functioneren van de vrouw altijd standaard zijn weggezet als ‘sekshormonen’, sinds 1930 al.
Breinenergie neemt met 30% af
Ze vertelt ook dat ze, omdat ze veel onderzoek doet waarbij hersenscans gemaakt worden van vrouwen, ziet dat de breinenergie met maar liefs 30% afneemt in de menopauze. Het is ook geen kattenpis, zeg. Ook wordt glucose, dat immers de brandstof is om te functioneren, minder goed opgenomen door de hersens. Een van de redenen dat vrouwen in (peri)menopauze zo moe zijn.
De hersens ondergaan een renovatie
Ze vertelt dat ze ziet dat de breinstructuur verandert, ze noemt het een soort renovatieproject. Ze is er aardig verbolgen over dat alles wat vrouwen vertellen al decennia lang, zo niet eeuwenlang, niet serieus wordt genomen door de geneeskundige wetenschap. Maar nu heeft ze het bewijs, omdat ze in de hersenstructuren kan kijken.
BELUISTER HIER DE PODCAST:
Wat je boerenverstand je vertelt, geldt niet….
Ik vind het ook heel erg, hoe meer inzicht ik krijg in hoe reguliere geneeskunde werkt, hoe meer vragen het bij mij oproept. Als wordt beredeneerd vanuit onderzoek, vanuit statistiek. Je kan roepen wat je wil, over hoe jij je eigen lichaam ervaart, als er geen onderzoek tegenover staat, trek je aan het kortste eind.
Arrogantie van de wetenschap
Heel mooi hoe cosmetisch arts Aarend Brand Kanters het onlangs verwoordde in een interview: ‘het lastige van boerenverstand is dat dat het wel makkelijk aan te nemen is, maar zie het maar eens te bewijzen. En dus weet je niet of het klopt. Dat is hoe wetenschap werkt.’ En dat maakt het ook zo tricky dat wetenschap zo leading is! Chapeau voor Lisa Mosconi, die nu aantoont met die vermaledijde wetenschap wat vrouwen al lang weten!
lees ook
Ooit leerde ik ook van de vermaarde cosmetisch wetenschapper Johann Wiechers dat iets wat niet bewezen is, niet wil zeggen dat het niet bestaat. ‘We hebben alleen de juiste markers nog niet kunnen vinden om het te onderzoeken…..’ Nu hebben we het: Mosconi toont iets bijzonders aan.
Uitgeputte cellen
Maar goed, Mosconi noemt het dus een ware ATP crisis in het brein van menopauzale vrouwen. Dit betekent dat de energiecentrales in elke celkern gewoon niet voldoende energie kunnen aanmaken. Uitputting is het gevolg.
Ooit was hormoonvervangende therapie heel normaal
Vanaf de jaren ’40 was het heus al usance om vrouwen hormoonvervangende therapie te geven. Vooral in Amerika was dit gangbaar. Totdat er in 1993 een groot onderzoek kwam naar de effecten van de hormoonsuppletie en de studie in 2002 abrupt stopte omdat men bij een deel van de vrouwen borstkanker zag optreden. Het probleem met de grote studie was tweeledig, zo vertelt ze in deze podcast. Het ging om vrouwen van 70-80 jaar en ze kregen synthetische hormonen te slikken.
Nutteloos oud onderzoek
Volgens Mosconi heb je op die leeftijd nog nauwelijks hormoonreceptoren die de hormonen kunnen opnemen, en dan kan het schadelijk worden. De situatie is nu anders. Er wordt gebruik gemaakt van lichaamsidentieke hormonen en ze worden bijvoorbeeld via de huid afgegeven. Dat belast de organen minder. Bovendien is nu het advies om ze in de peri-menopauze al te geven en niet tijdens of na de menopauze. De interviewer vat het samen als: ‘Je gooit benzine in een auto, waarvan de motor niet meer start – het heeft weinig zin.’
lees ook
Hormoontherapie stabiliseert hormoonspiegels
Toch heeft die hormoontherapie te weinig effect op de kwaliteit van het brein, vervolgt ze. De kracht van hormoonvervangende therapie is dat het de hormoonspiegels stabiliseert. Het is geen suppletie, een extra toevoeging dus.
Volgens Mosconi werd en wordt hormoonvervangende therapie ook vooral gegeven bij klachten als opvliegers en off-label wordt het verstrekt bij slaapproblemen en milde depressie.
Staar je niet blind op hormoonaanvulling, verander je leefstijl
Ze adviseert naast HRT vooral ook de leefstijl aan te passen: super gezond en vers te gaan eten, aan stressreductie te gaan doen, jaarlijkse health-check ups te doen en allerhande gifstoffen te vermijden, waaronder alles dat van plastic is.
Een mens lijdt het meest onder het lijden dat hij vreest…
De interviewer knikt, en merkt terloops op dat ze soms als een ‘prepper’ klinkt. Dat is een Amerikaanse term voor iemand die een nieuwe wereldoorlog vreest en een bunker onder het huis heeft, tegen atoombommen bestand, en vol voeding en wapens. Mosconi verblikt of verbloost niet en zegt dat het en leuke vergelijking is. Ik moet dan denken aan de Nederlandse uitspraak: ‘Een mens lijdt het meest onder het lijden dat hij vreest.’
Echtscheidingen…..
Stil staat ze ook bij de ellende die de menopauze teweegbrengt in de persoonlijk leefsfeer van vrouwen. Het overvalt veel vrouwen totaal, het buldert als een rollercoster over ze heen. Dit heeft ook enorme invloed op het gezinsleven, en het zou de gesprekspartners in de podcast niet verbazen als veel huwelijken hierdoor ten gronde gaan. Dit is inderdaad verschrikkelijk, en totaal niet ondenkbaar. Daarom is het zo goed dat er meer aandacht komt voor het lijden van vrouwen door de hormoonwisselingen in hun leven.
Zwangere hormoonstormen zijn oké, die van de overgang niet….
Mosconi benadrukt ook dat als je zwanger bent, en je je mogelijk totaal ellendig voelt, dat je alleen maar met positiviteit omgeven wordt, want tja…je hebt een kindje in je buik. Je gaat bevallen. Als je in de menopauze komt, heeft niemand meer begrip voor je, en ontmoet je vooral negativiteit en lacherigheid. Het is dieptreurig inderdaad. Ik ben blij dat Mosconi dit gewoon keihard benoemt.
Blijf van de eierstokken af
Pittig is ook het onderwerp over de eierstokken: ze raadt vrouwen met klem aan om deze niet te laten verwijderen (tenzij er kanker in het spel is). Want eierstokken en brein communiceren 100% met elkaar, aldus Mosconi. Het is in de VS te lang gebruik geweest om ze alleen al bij endometriose te verwijderen, met alle overgang ellende van dien. De gevolgen voor het brein zijn veel te groot. Het is inzichtelijk geworden dat deze vrouwen teveel ‘grijze stof‘ verloren in hun brein.
Stellig zegt ze dat de menopauze is geen eierstok-kwestie, het is een brein-kwestie. Ze wenst vurig dat meer hersenspecialisten zich hier in gaan verdiepen.Ze weet inmiddels dat de fase die de late menopauze wordt genoemd, eigenlijk de rest van een vrouwenleven duurt. Veel vrouwen herstellen zich in deze fase naar een nieuwe gezondheidsbalans, sommige vrouwen komen er nooit meer overheen.
Gezond voor de overgang = gezond in de overgang
Ze benadrukt ook dat vrouwen van begin veertig echt hun leefstijl bloedserieus moeten gaan nemen. Ja, het is de drukste periode in een vrouwenleven, met puberkinderen, hulpbehoevende ouders, werk, et ceterea. Ze pleit ervoor dat je in beweging moet komen. Wandelen, elke dag. KEEP MOVING. Want vrouwen die gezond de overgang ingaan zullen ook echt minder klachten ervaren, is haar stelling.
Het lijstje met aanbevelingen voor voeding is kort, maar helder:
- stop met cafeïne drinken (kies decaf), de stof blijft 6 uur in je brein en 12 uur in je lichaam aanwezig, de kans is groot dat je hierdoor de diepe slaap mist, die nodig is voor herstel. Als je rond 2-3 uur ’s nachts wakker wordt, mis je hem, en val je dan weer in slaap, beginnen de slaapritmen van voren af aan,waardoor je bij ontwaken nog die diepe slaap niet hebt gehad. Er is een relatie tussen te weinig slaap en dementie.
- Stop met alcohol, het onttrekt teveel vocht aan je lichaam, en dat is slecht voor je brein, dat voor 80% uit water bestaat.
- Drink geen purified water, want je brein heeft elektrolyten en mineralen nodig.
- Vermijdt alles met plastic omdat plastisch hormoonverstorende stoffen bevat. Die toxines slaan op in je lichaamvet.
- Eet vers voedsel. Ultraprocessed voedingsmiddelen (ook veel vegan is dat) bevat te weinig stoffen waar de hersens wat aan hebben. Antioxidanten, onverzadigde vetzuren. Het Mediterrane dieet.
- Neem alleen supplementen bij bewezen tekorten.
- Peulvruchten acht ze super belangrijk, omdat ze het microbioom in de darmen gezond houden.
- Gezonde voeding kan de menopauze met drie jaar later in laten gaan. Fabrieksvoedsel, en suikerhoudend voedsel kan de overgang vervroegen.
Tot slot! De overgang is biologisch een raadsel!
Oh, wat haalt ze hier ook weer heerlijk scherp uit, met haar volkomen beheerste manier van vertellen! De overgang, waarom hebben vrouwen die? In de dierenwereld overlijden de meeste vrouwtjes na die overgangsfase waarbij de reproductie ophoudt. Your lifespan seems to match your reproductive life, zo heeft Darwin ons altijd voorgehouden.
Maar! Darwin was een man die niets van vrouwen wist, en ook niet van vrouwen hield, zo houdt Mosconi haar luisteraars voor in deze podcast. Ha! Mosconi denkt dat er wel degelijk een biologische reden is waarom vrouwen ook na hun menopauze nog leven, en dat gaat over de moeder-grootmoeder theorie. Toevallig las ik daar vandaag op Scientas ook een mooi stuk over.
De prachtige grootmoeder theorie!
De rol van een grootmoeder is belangrijk voor de overleving van moeder en kind, even kort gezegd. Als de moeder wegvalt, kan de grootmoeder het kind verzorgen en dit helpt een community in stand te houden. Je mag dan wel niet meer vruchtbaar zijn, je blijft van productief belang voor de overleving van de soort. Wow, dit is echt een mooie theorie, lees ook het artikel in Scientas, hierboven. Dat gaat ondermeer over de overgang bij apenvrouwtjes.
lees ook
Mosconi komt met een ‘hersen’medicijn
Het allermooiste nieuws komt aan het einde, en zowaar, ik bespreek het nu ook pas, omdat ik mijn aantekeningen chronologisch in dit artikel heb uitgewerkt;-) Mosconi is bezig met de ontwikkeling van een ‘medicijn’. Ze noemt het designer oestrogeen, een selectieve hormoonreceptor modulator die ze neuro-serm noemt. Het wordt een aanvulling, alleen bedoeld voor breinkwaliteit, om het brein dat zo snakt naar oestrogeen wat extra’s te gaan geven.
Haar medicatie zal geen effect hebben op de eierstokken, op de borstklieren, enzovoort. Het werkt niet zo systemisch, maar dus heel lokaal. Ze heeft dit ontwikkeld in combinatie met het baanbrekende onderzoek dat ze verrichtte naar de breinproblemen in menopauze. De opvliegers, depressie, et cetera. Ik kijk vol verwachting uit naar haar volgende ontwikkelingen. Ze maakt nog niet bekend of en wanneer haar medicijn komt. Vooralsnog gaat nu alle aandacht uit naar haar onderzoek over de aanmaak van nieuwe receptoren in het brein.
