We horen de laatste paar jaar steeds meer nieuwe feiten over ultra bewerkt voedsel en hoe ongezond dat is voor ons lichaam, en in het bijzonder voor ons brein. Recent vroeg ik mij af hoe dat eigenlijk met voedingssupplementen zit. Want ook daarin worden allerlei stofjes bij elkaar gedaan die nou niet bepaald zo uit de grond gehaald worden, maar uit chemisch bereid fabrikaat voortkomen.
Het is een goede vraag geweest, waarop ik ook een inzichtelijk antwoord kreeg van een suppletiemerk dat ik hoog heb zitten: Viridian.
Alles bewerken we, om te kunnen eten
Laat het duidelijk zijn, al het voedsel dat we eten, bewerken we of wordt bewerkt. We koken het, koelen, fermenteren het. Maar bij industriele bewerking kan het er nog net even anders aan toe gaan. Voedingsmiddelen zoals tarwe kan bijvoorbeeld geraffineerd worden, om een witte versie ervan te creeren. De vezels worden verwijderd, en daarmee ook een belangrijk gezondheidsvoordeel.
Nog een stapje verder krijg je ultra bewerking. Er worden stoffen aan een voedingsproduct toegevoegd zoals conserveermiddel, kleurstoffen, smaakstoffen, verdikkingsmiddelen, stabilisatoren. Ze zitten in ontbijtgranen, fabrieksbrood, kant-en-klaar maaltijden – ook op basis van planten of vlees. Natuurlijk ook in koek, snoep en chips, en frisdranken.
Ultrabewerkt bevat meer suikers en verhoogt het risico op welvaartsziekten
Ultrabewerkte voedingsmiddelen bevatten doorgaans meer suiker en/of zoetstoffen, maar ook meer verzadigd vet en calorieën. Er zijn aanzienlijke gevolgen voor de gezondheid van een sterk bewerkt dieet, waaronder een verhoogd risico op diabetes, hart- en vaatziekten, darmaandoeningen, depressie, kanker en obesitas, evenals allergische en auto-immuunziekten, astma bij kinderen en cardio-metabolische veranderingen bij kinderen.
Je kunt te zwaar zijn en toch ondervoed
Het eten van een ultrabewerkt dieet zorgt er vaak voor dat mensen te zwaar en toch ondervoed raken, wat betekent dat ze een tekort hebben aan belangrijke voedingsstoffen, vitaminen en mineralen. Het vermijden van deze ultrabewerkte voedingsmiddelen kan daarom gunstig zijn voor alle leeftijden.
Waardeloze hulpstoffen in supplementen
Maar hoe zit het met voedingssupplementen, en kun je dan ook de ultra processed supplementen beter vermijden? In het bijzonder gaat het dan om het vermijden van hulpstoffen die geen enkel voedingsvoordeel hebben en in feite schadelijke gevolgen kunnen hebben – voor je gezondheid, het milieu en voor de fabrieksarbeiders die aan het begin van de productieketen werken.
Conserveerstoffen
Supplementen zijn er in vele soorten en maten: van sterk gekleurde pillen tot gearomatiseerde vloeistoffen, bruistabletten, kauwgummies. Ze zitten vaak vol met additieven en hulpstoffen. Additieven zorgen voor smaakverbetering maar verlagen ook de productiekosten. Ook zijn het conserveerstoffen zoals natriumbenzoaat. De stof wordt in verband gebracht met gedragsproblemen bij kinderen.
Echter wordt gesteld dat het onder normale omstandigheden als veilig wordt beschouwd. De zorgen zijn er bij consumering van hogere concentraties of combinatie met ascorbinezuur, vitamine C, wat kan leiden tot de vorming van benzeen, een kankerverwekkende stof.
Capsules veiliger alternatief voor pillen
Vermijd kaliumsorbaat. Zoek naar natuurlijke alternatieven, waaronder vitamine C, vitamine E of plantaardige ingrediënten met een sterke antimicrobiële werking, zoals rozemarijn. Het kiezen van een alternatief formaat zoals capsules, die de ingrediënten effectief behouden, is een andere manier om deze additieven te vermijden. Voedingsoliën kunnen tijdens het bottelen met stikstof worden geconserveerd, waardoor de noodzaak van kunstmatige toevoegingen wordt vermeden.
De ellende van kunstsuikers
Suiker, glucosestroop, moutsiroop en dextrose behoren ook tot de ultra processed stoffen in supplementen. Hoewel het prima is als occasionele traktatie, zijn deze suikers schadelijk voor het tandglazuur, de bloedglucoseregulatie (en dus het risico op diabetes) en het gewicht, om nog maar te zwijgen van de darmgezondheid, waar ze de balans van de flora in het darmmicrobioom ten opzichte van pathogene stammen verstoren.
Kunstmatige zoetstoffen zoals sucralose of aspartaam zijn ook zorgelijk. Aspartaam is vaak in het nieuws, de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft het geclassificeerd als ‘mogelijk kankerverwekkend’ en blijft het onderzoek naar de effecten ervan monitoren.
Zeer belastend voor je darmen
Recent onderzoek brengt sucralose in verband met verhoogde darmpermeabiliteit of lekkende darm, waar de normaal gesproken strakke darmbarrière de doorgang van gedeeltelijk verteerd voedsel, gifstoffen en ziekteverwekkers mogelijk maakt die normaal gesproken buiten zouden worden gehouden, waardoor het immuunsysteem wordt geactiveerd. Sucralose leidt ook tot veranderingen in het darmmicrobioom en verhoogde ontstekingen. Dit kan resulteren in een opgeblazen gevoel, voedselgevoeligheden, vermoeidheid, spijsverteringsproblemen en huidproblemen.
Recent werd trouwens ook bekend dat deze kunstsuikers biologisch niet tot nauwelijks afbreekbaar en daarmee ook onze ecosystemen negatief beinvloeden. Shocking, je leest er hier meer over.
Emulgatoren worden gebruikt om water en olie te helpen mengen, die van nature zouden scheiden. Polysorbaat 80 is een voorbeeld dat vaak wordt gebruikt in voedingssupplementen, maar er is aangetoond dat dit de darmwand verstoort, ontstekingen veroorzaakt en mogelijk een rol speelt bij de ziekte van Crohn, diabetes type II en hart- en vaatziekten.
Carrageen zit in veganistische gummies en vloeibare capsules en wordt ook gebruikt om producten dikker te maken of ingrediënten te emulgeren. Het is een van zeewier afgeleide hulpstof die misschien gezond klinkt, maar wordt verwerkt met behulp van zuur, en er zijn zorgen over het potentieel ervan om ontstekingen in de darmen te veroorzaken, hetzij rechtstreeks, hetzij door de afbraakproducten ervan.
Magnesiumstearaat en stearinezuur worden vaak gebruikt in kauwtabletten en tabletsupplementen om de productie te versnellen of om tabletten te omhullen voor het persen. Hoewel het misschien klinkt als een voedingsingrediënt, bevat magnesiumstearaat heel weinig magnesium.
Titanium dioxide is inmiddels verboden, dus let op!
Titaandioxide is een wit poeder dat wordt gebruikt in verf, plastic en papier om een egale kleur te creëren. Het kan ook worden aangetroffen in tandpasta en voedingsmiddelen zoals ijs, chocolaatjes, snoep, creamers, desserts, kauwgom, smeersels, dressings en nog veel meer.
In medicijnen en voedingssupplementen wordt het gebruikt om ervoor te zorgen dat tabletten er consistent uitzien en dient het geen ander doel dan het vergemakkelijken van de productie en het minimaliseren van vragen van consumenten over variaties.
In 2022 verbood de European Food Standards Authority titaandioxide en bevestigde dat het niet langer als veilig wordt beschouwd als voedseladditief (waarbij het wordt geclassificeerd als een waarschijnlijk kankerverwekkende stof), echter mogen momenteel voorraden waarin de stof zit nog uitgeleverd worden, dus check heel goed de ingredientenlijstjes van voedingsmiddelen, supplementenen medicijnen. Het is niet alleen onverstandig om te consumeren, het is bekend dat dit E-nummer (E171) op lange termijn ernstige longaandoeningen veroorzaakt bij fabrieksarbeiders waar titaniumdioxide wordt verwerkt en dat het ook uitzonderlijk schadelijk is voor het waterleven.
Lees ook:
