Het is opmerkelijk nieuws dat recent verscheen in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Aging. De mens maakt rond het 44ste en 60tigste levensjaar een opvallende verouderingsspurt door. Een momentum in tijd waarop het verval sneller gaat dan over de gehele linie van het leven.
Lees ook hoe mijn leven veranderde door een volstrekt ander eetpatroon
Stanford University heeft er onderzoek naar gedaan en kwam tot deze opmerkelijke conclusie na zeven jaar onderzoek van diverse moleculen in een groep van 108 mensen tussen de 25 en 75 jaar. Het zijn de twee tijden van snelste verandering.
De belangrijkste groepen moleculen die zijn bestudeerd, zijn:
- RNA: Dit zijn moleculen die betrokken zijn bij het overbrengen van genetische informatie van DNA naar de plaatsen waar eiwitten worden gemaakt in de cellen. Veranderingen in RNA kunnen wijzen op veranderingen in genexpressie naarmate mensen ouder worden.
- Eiwitten: Deze moleculen vervullen talloze functies in het lichaam, van structurele ondersteuning tot enzymatische activiteit. De onderzoekers keken naar veranderingen in eiwitniveaus en -soorten om te begrijpen hoe veroudering het functioneren van cellen beïnvloedt.
- Metabolieten: Dit zijn kleine moleculen die betrokken zijn bij het metabolisme, het geheel van chemische reacties in het lichaam die nodig zijn voor het behoud van leven. Veranderingen in metabolieten kunnen belangrijke inzichten bieden in hoe het metabolisme verandert met de leeftijd.
- Microbiomen: bacteriën, virussen, en andere micro-organismen die in en op het menselijk lichaam leven. Veranderingen in de samenstelling en activiteit van het microbioom kunnen invloed hebben op de gezondheid en veroudering.
Het onderzoek analyseerde in totaal meer dan 135.000 verschillende moleculen en microben, wat neerkomt op bijna 250 miljard afzonderlijke datapunten.
In de eerste spurt rond 44 jaar wordt vooral het hart en het metabolisme aangedaan, in de tweede vanaf 60 jaar krijgt het immuunsysteem, de verwerking van koolhydraten en de gezondheid van de nieren een downer.
We mogen hier uit concluderen dat het verouderingsproces niet geleidelijk en gelijkmatig verloopt.
Aanvankelijk dacht men nog dat die eerste grote verandering te maken had met de (peri)menopauze, maar de onderzoekers zagen hetzelfde gebeuren bij mannen. Je zou hieruit kunnen concluderen dat vrouwen het maar liefst dubbelop voor hun kiezen krijgen, omdat ook die hormoonverandering plaatsvindt.
Echter is er iets anders te concluderen tav de menopauze in de onderzoek: ‘Het onderzoek toonde aan dat er bij zowel mannen als vrouwen significante moleculaire veranderingen plaatsvonden rond de leeftijd van 44 en 60 jaar. Dit suggereert dat de hormonale veranderingen die gepaard gaan met de menopauze (zoals afname van oestrogeen bij vrouwen) niet de enige drijvende kracht achter deze veranderingen zijn. Bij mannen, die geen menopauze doormaken, werden vergelijkbare veranderingen waargenomen, wat aangeeft dat andere factoren een rol spelen.’
Het zou kunnen verklaren waarom er meer hartaandoeningen ontstaan vanaf mid veertig en spierkracht verlies. Men denkt ook dat het een aanwijzing is waarom een breinziekte als Alzheimer na het zestigste levensjaar een risicofactor wordt.
Nu meer over deze verouderingscycli bekend wordt, kan er nog meer preventief ingegrepen worden. Duidelijk wordt hoe verschrikkelijk belangrijk beweging is om spiermassa te behouden. Overall moeten wij gaan begrijpen dat je leefstijl veranderen het meest effect heeft als je nog gezond bent. Vaak gaan we pas aan de slag als ziekte en ongemak is ingetreden.
Note: Hoewel het onderzoek belangrijke inzichten biedt in de biologische veroudering, zijn er enkele beperkingen, zoals de relatief kleine steekproefgrootte en de focus op een specifiek cohort van mensen uit Californië. Dit betekent dat de resultaten mogelijk niet volledig representatief zijn voor de gehele bevolking.
Samengevat, het onderzoek is robuust en biedt nieuwe inzichten in hoe en wanneer onze lichamen verouderen, maar zoals bij elk wetenschappelijk onderzoek is het belangrijk om de bevindingen in bredere context te bekijken en verdere studies af te wachten.
