Melasma is een huidprobleem dat veel mensen raakt. Die donkere, grillige vlekken in het gezicht kunnen behoorlijk frustrerend zijn, en behandelingen zijn vaak een lange zoektocht. Dermatoloog David Njoo besprak in een recent webinar twee veelbelovende nieuwe opties: RF-microneedling die werkt op het celmembraan, en exosoomtherapie. Maar laten we eerst kijken wat er precies misgaat bij melasma, want dat is belangrijk om de behandelingen beter te begrijpen.
Waarom is melasma zo lastig te behandelen?
Melasma ontstaat vaak door een combinatie van factoren: genetische aanleg, hormonen en blootstelling aan zonlicht. Vooral bij vrouwen spelen hormonen een grote rol, terwijl bij mannen zonneschade meestal de boosdoener is.
Celmembraanschade door zonlicht en veroudering
Wat melasma zo hardnekkig maakt, is de schade aan het basale membraan van de huid. Dat membraan, een soort beschermlaagje tussen de epidermis en dermis, raakt beschadigd door zonlicht en huidveroudering. Het gevolg?
Pigmentincontinentie
Melanine lekt door de beschadigde basaalmembraan naar de dermis, waar het door macrofagen wordt opgenomen. Dit proces, bekend als pigmentincontinentie, veroorzaakt de karakteristieke donkere vlekken en maakt het moeilijk om melasma volledig te behandelen. Dit heet dermaal melasma.
Waarom is dit problematisch?
- Normaal gesproken blijft melanine in de epidermis en wordt het na verloop van tijd afgeschilferd.
- In de dermis wordt het echter ingekapseld door macrofagen, waardoor het moeilijker te verwijderen is.
- Dit verklaart waarom dermaal melasma (melanine in de dermis) hardnekkiger en moeilijker te behandelen is dan epidermale pigmentatie.
Wat kun je doen tegen melasma?
Dr. Njoo benadrukte dat een goede behandeling meer vraagt dan alleen het verminderen van pigment. “Je moet het hele plaatje aanpakken,” zei hij. “Dat betekent: het basale membraan herstellen, pigmentaanmaak remmen, de dermale matrix verbeteren en de huidstructuur versterken.” Naast bekende behandelingen zoals peelings, tyrosinaseremmers en SPF, lichtte hij twee nieuwe technieken uit: pulsed wave RF-microneedling en exosoomtherapie.
RF-microneedling met pulsed wave
Een van de meest interessante ontwikkelingen is de toepassing van radiofrequentie (RF) microneedling. Hierbij worden kleine naaldjes in de huid gebracht, die tegelijkertijd warmte afgeven. Dit stimuleert de huidvernieuwing en kan het beschadigde basale membraan helpen herstellen. Njoo gebruikt een apparaat dat met verschillende dieptes kan werken – van heel oppervlakkig tot diep in de huid. Dat maakt het mogelijk om melasma gericht te behandelen. Hierin wijkt zijn behandeltechniek/apparatuur ook af van de ‘gewone’ RF microneedling: het kan op een andere diepte werken.
Het verschil met gewone needling
Het gebruikt pulsed wave (PW) RF voor oppervlakkige problemen zoals melasma en rosacea en continuous wave (CW) RF voor diepere huidverstrakking en collageenstimulatie. Gewone RF-microneedling werkt doorgaans alleen met continuous wave en mist deze specifieke selectiviteit.
En terugkomend op die melasma: het kan het basale membraan verdikken, waardoor melasma minder makkelijk terugkomt.
Exosoomtherapie: kleine krachtpatsers voor de huid
Exosomen zijn piepkleine blaasje die door cellen worden uitgescheiden. Ze werken als boodschappers en bevatten belangrijke stoffen zoals eiwitten, groeifactoren en mRNA. Bij melasma kunnen exosomen helpen om pigmentaanmaak te remmen en de huid te herstellen.
Combineren met needling
Wat deze behandeling uniek maakt, is dat exosomen niet alleen pigmentproblemen aanpakken, maar ook huidverjonging bevorderen. Ze worden vaak in combinatie met microneedling gebruikt, zodat ze diep in de huid kunnen worden opgenomen. De resultaten zijn veelbelovend: niet alleen minder pigment, maar ook een gladder en steviger huidoppervlak.
Njoo legde ook uit waar exosomen vandaan komen. Er zijn drie belangrijke bronnen:
- Humane stamcellen, bijvoorbeeld uit vetcellen of navelstrengweefsel.
- Dierlijke stamcellen, zoals uit melk of placenta van dieren.
- Plantaardige stamcellen, bijvoorbeeld uit druiven, ginseng of rozen, en nu trouwens ook uit centella asiatica – waarover ik binnenkort meer vertel.
Iedere bron heeft zijn eigen unieke eigenschappen en toepassingsmogelijkheden. De exosomen worden zorgvuldig gezuiverd en geoptimaliseerd om veilig en effectief te zijn. Overigens zijn er nu ook exosomen uit lactobacillen. De ontwikkelingen gaan snel, ik hoop dat er nog meer veel onderzoek komt naar de mogelijkheden.
Waarom deze behandelingen hoop geven
De combinatie van de specifieke RF-microneedling en exosoomtherapie biedt een nieuwe, meer holistische aanpak voor melasma. Waar traditionele behandelingen zich vaak richten op één aspect, zoals pigmentaanmaak, pakken deze technieken meerdere oorzaken tegelijk aan. Dit maakt ze geschikt voor mensen bij wie melasma telkens terugkomt of resistent is tegen eerdere behandelingen.
Niet alleen de vlek, ook de onderliggende oorzaak aanpakken
Het is duidelijk dat melasma een complexe aandoening is die maatwerk vereist. Wat mij vooral bijbleef uit het webinar van dr. Njoo, is hoe belangrijk het is om niet alleen naar de pigmentvlekken zelf te kijken, maar ook naar de onderliggende oorzaken.
Het herstellen van het basale membraan lijkt een cruciale stap te zijn, en dat geeft mij hoop dat we melasma in de toekomst beter kunnen behandelen. Deze nieuwe technieken, de speciale RF-microneedling en exosoomtherapie, laten zien dat de wetenschap niet stil staat. Ik ben benieuwd hoe deze behandelingen zich verder ontwikkelen – en vooral hoe ze patiënten kunnen helpen om weer vertrouwen in hun huid te krijgen.
Ik heb hier nog twee verwijzingen naar wetenschappelijke onderzoeken voor je: Understanding melasma, en, New mechanic insights in melasma.
- We schreven al eens over melasmabehandeling met tranexaminezuur (tabletten), lees die verslagen erover hier.
