Ik duik in de wereld van zelfverbetering en vraag me af wanneer het genoeg is, en of je misschien al 'heel' genoeg bent.

07:34 - 04:32
luistertijd 07:34 - leestijd 04:32

Er komt een moment in het leven dat je je afvraagt: Waar ben ik nou eigenlijk mee bezig? Hoe ben ik in deze eindeloze zoektocht naar verbetering, genezing en ‘het optimale leven’ beland? Is er ooit een punt waarop het gewoon genoeg is?

De illusie van zelfverbetering

Ik las een artikel van Sanne Burger, waarin ze na dertig jaar en dertigduizend euro aan spirituele ontwikkeling tot de conclusie komt dat het allemaal één grote illusie is. Dat ze jarenlang geloofde dat ze moest helen, groeien, zich moest bevrijden van trauma’s en energetische blokkades—totdat ze doorzag dat er eigenlijk nooit iets mis met haar was geweest. Het was een markt, een verdienmodel, gebaseerd op de gedachte dat je niet goed genoeg bent zoals je bent.

Ik herkende dat meteen. Niet alleen in de spirituele wereld, maar ook in hoe we met onze gezondheid, ons uiterlijk en zelfs ons ouder worden omgaan. Het idee dat we constant in beweging moeten blijven, dat we altijd moeten streven naar ‘beter’. Maar wanneer is het goed? Wanneer zeggen we: ik ben klaar met zoeken?

Zoekers op Ibiza

Ik denk terug aan die tijd op Ibiza. Een huis vol jonge vrouwen, allemaal zoekend, op een breekpunt. Met een relatie, een carrière, een huis, of gewoon, omdat….Allemaal op een kruispunt, op zoek naar betekenis. Het liefst moesten de antwoorden van buiten komen. Uit het universum. Uit de woorden van een goeroe. Uit een retreat of een ademsessie. Uit plantbased medicine.

Ik hoorde de verhalen aan en dacht: mens, ga nou eens gewoon leven.

Wanneer is het genoeg?

Ik weet wat het is om vast te zitten in verdriet. Ik heb een overleden kind, een huwelijk zien mislukken, een borst vol potentieel levensbedreigende cellen gehad, en een relatie met mijn dochter die niet vanzelfsprekend moeiteloos is geweest. En toch sta ik hier. Niet omdat ik de perfecte spirituele formule heb gevonden, maar omdat ik gewoon ben doorgegaan. Het leven ís op je bek gaan, opstaan en verdergaan. Maar dat lijkt niemand meer te willen horen.

Het verdienmodel van onzekerheid

Sanne Burger legt in haar artikel feilloos bloot hoe de spirituele wereld werkt: probleem – reactie – oplossing.

Het probleem? Je bent kapot. Getraumatiseerd. Niet verlicht genoeg. Je leeft niet ‘bewust’ genoeg.
De reactie? Paniek. Want als je niet geneest, als je niet groeit, dan mis je iets essentieels.
De oplossing? Een retreat, een cursus, een coach. Drieduizend euro en jij zult eindelijk je ware zelf vinden.

En als het niet werkt? Ja, dan ben je nog niet ver genoeg. Dan zit de blokkade dieper. Dan moet je verder zoeken.

Het is een eindeloze cyclus. Want er zal altijd weer iets nieuws te helen zijn. Je zult altijd weer ‘nog niet klaar’ zijn. Totdat je op een dag wakker wordt en denkt: wacht eens even, wat nou als er nooit iets mis met me was?

De medische variant van hetzelfde spel

Ik zie exact hetzelfde gebeuren in de medische wereld. De Facebookgroepen vol vrouwen die hormonen slikken om zich beter te voelen, uit die (peri)menopauze put te komen. Als je het niet doet? Dan ben je gek, dan blijf je je kut voelen en dan loop je meer risico op Alzheimer, osteoporose, hart- en vaatziekten. Er wordt hoop gegeven maar ook angst gezaaid. En dus slikken vrouwen massaal hormonen, in de hoop het verval te stoppen, het ouder worden te temmen, de tijd terug te draaien.

Ben je een project?

En in zulke groepen zie je natuurlijk vooral de vrouwen die problemen hebben. Als er 50.000 leden in zo’n groep zitten, zullen er ongetwijfeld heel veel vrouwen zijn bij wie het prima gaat met die suppletie. Maar zij plaatsen daar niet dagelijks berichten. Je ziet vooral de worstelingen, de frustraties, de verhalen van vrouwen die dachten dat het een heilige graal zou zijn, die hoopten dat het álles zou oplossen—hun energie, hun gewicht, hun libido, hun stemming.

Maar je weet nooit het hele verhaal. Je weet niet wat er nog meer speelt. Hebben ze onderliggende ziektes? Hoe ziet hun thuissituatie eruit? Hoe is hun voedingspatroon, hun stresslevel, hun nachtrust? What you see is never what you get. En toch baseren zoveel vrouwen hun eigen keuzes op de verhalen die ze daar lezen, alsof die de absolute waarheid zijn.

De hang naar controle

Wat opvalt, is dat de focus vooral ligt op controle. De juiste dosering vinden, de perfecte balans. En daarin lijkt het soms alsof het lichaam een vijand is geworden, iets wat getemd en bijgestuurd moet worden. Maar wat als je niet probeert om je lichaam te beheersen, maar om er echt naar te luisteren?

De signalen van je lichaam

We denken dat we naar ons lichaam luisteren, maar doen we dat echt? Of luisteren we alleen naar de angst? Naar de paniek dat we achteruitgaan, dat we moe zijn, dat ons lijf niet meer functioneert zoals vroeger en dat we dat wel willen omdat het moderne leven dat nou eenmaal van ons zegt te verwachten?

Er is een verschil tussen luisteren en controleren. Luisteren is voelen: wat heb ik nodig? Waar voel ik me goed bij? Controleren is: hoe zorg ik ervoor dat ik zo snel mogelijk van dit ongemak afkom?

We outsourcen alles….

En dat is waar we zijn vastgelopen. We outsourcen alles—onze gezondheid, ons welzijn, onze keuzes. We laten een dokter bepalen wat goed voor ons is, een coach vertellen hoe we moeten leven, een maatschappij voorschrijven hoe we eruit moeten zien en hoe we ons moeten gedragen. Maar ondertussen voelen we ons steeds minder goed in dat keurslijf passen.

Krakend systeem, het sociale construct

We zitten allemaal vast in sociale constructen, maar vergeten dat die ooit gewoon bedacht zijn. Door mensen. Ze zijn geen natuurwetten. En toch gedragen we ons alsof ze heilig zijn. Maar kijk om je heen: het systeem kraakt. Steeds meer mensen voelen dat het niet meer werkt. Dat we niet allemaal in hetzelfde plaatje passen.

Wat klopt voor mij?

En toch blijven we het proberen. We zetten onszelf klem in verwachtingen, in rollen, in het idee dat we moeten voldoen. Maar wat als we eens stoppen met proberen in een systeem te passen dat niet voor ons werkt? Wat als we gewoon durven voelen: wat klopt voor míj? Wat voelt goed in mijn lichaam?

Want je lichaam weet het vaak al lang voordat je hoofd het snapt. Maar je moet er wel naar luisteren.

Wanneer was de laatste keer dat jij gewoon durfde te zijn? Wanneer voelde je dat je helemaal klopte met jezelf, zonder dat je iets hoefde te fixen of verbeteren?

Misschien is dat wel de ultieme vrijheid. Om op een dag gewoon tegen jezelf te zeggen:

Dit is het. Dit is mijn leven. En het is goed zo.

Mens, durf te leven. Je hoeft jezelf niet te fixen.

Lees ook