In het kort:
- Genactivatie: Siliconenblootstelling zet genen aan die betrokken zijn bij auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis en schildklierproblemen.
- Chronische ontsteking: Siliconendeeltjes in weefsels houden het immuunsysteem actief, wat kan leiden tot langdurige ontstekingsreacties.
- Vergelijking met bekende syndromen: De immuunreactie lijkt op aandoeningen zoals Breast Implant Illness (BII) en Autoimmune Syndrome Induced by Adjuvants (ASIA).
Siliconen lokken immuunreacties uit die krachtige zijn
Siliconen borstimplantaten liggen al decennia onder een vergrootglas. Het is bekend dat het lichaam reageert op lichaamsvreemde materialen, maar nieuw onderzoek laat zien dat siliconen verder gaan dan een standaard immuunrespons. Niet alleen activeren ze het afweersysteem, ze beïnvloeden ook genen die geassocieerd worden met auto-immuunziekten. Dit suggereert dat siliconen een krachtigere en mogelijk langdurigere auto-immuunreactie uitlokken dan andere implantaatmaterialen.
Zowel gevuld met siliconen als met zout water, het gebeurt met allemaal
Een recente studie analyseerde periprosthetische weefsels (het kapsel rondom prothese) van vrouwen met verschillende typen borstimplantaten – gevuld met siliconengel of fysiologisch zout, met verschillende oppervlaktetexturen, intact of gescheurd. Door middel van histologische en RNA-analyses werd onderzocht hoe het lichaam reageert op langdurige blootstelling aan siliconen. De resultaten tonen aan dat siliconen, zelfs zonder zichtbare klachten, immuunreacties en auto-immuunprocessen kunnen activeren.
Siliconenblootstelling is onvermijdelijk
Uit de studie blijkt dat siliconendeeltjes op drie manieren in het lichaam terechtkomen:
- Slijtage van het oppervlak – Vooral bij macrogetextureerde implantaten komt microscopisch materiaal vrij.
- Gel bleed – Zelfs zonder scheuren diffunderen kleine siliconendeeltjes door de elastomeerhuls. Dit werd lang als verwaarloosbaar beschouwd, maar blijkt op cellulair niveau toch significant.
- Implantaatruptuur – Wanneer een implantaat scheurt, komt een grote hoeveelheid siliconengel in het weefsel terecht, wat een veel sterkere immuunreactie veroorzaakt.
Zelfs bij intacte implantaten werden gemiddeld één miljoen siliconendeeltjes per capsule aangetroffen, wat bevestigt dat blootstelling onvermijdelijk is.
Sterke immuunreactie: chronische ontsteking en auto-immuniteit
Het immuunsysteem reageert op siliconendeeltjes door een foreign body reaction (FBR) te ontwikkelen, vergelijkbaar met hoe het lichaam reageert op andere lichaamsvreemde materialen. Wat deze reactie bij siliconen echter onderscheidt, is de extra activatie van genen die betrokken zijn bij auto-immuunziekten.
Zout water implantaten geven nog de minste reactie
De ernst van de ontstekingsreactie hangt af van het type implantaat en de staat ervan:
- Fysiologisch zoutgevulde implantaten geven de minste ontstekingsreactie.
- Siliconengel-gevulde microgetextureerde implantaten veroorzaken een mildere reactie.
- Macrogetextureerde en gescheurde implantaten wekken de sterkste immuunreacties op, met ophoping van macrofagen, schuimcellen en reuzencellen.
Bij gescheurde implantaten werd in sommige gevallen een granulomateuze ontstekingsreactie gezien, wat lijkt op auto-immuunprocessen. Dit suggereert dat siliconen niet alleen een lokale ontstekingsreactie veroorzaken, maar ook het bredere immuunsysteem activeren.
Genactivatie: waarom siliconen verder gaan dan andere materialen
RNA-sequencing van de kapsels bracht belangrijke genetische veranderingen aan het licht:
- Bij gescheurde siliconenimplantaten werden bijna 4000 genen anders tot expressie gebracht in vergelijking met saline-gevulde implantaten.
- Genen geassocieerd met reumatoïde artritis, auto-immune schildklierziekte en type 1 diabetes werden geactiveerd.
- Specifieke immuun- en ontstekingsmarkers, zoals IL-18 (ontstekingsbevorderend), MMP1 en MMP9 (fibrose en weefselschade) en TNFSF13 (geassocieerd met kanker), werden duidelijk verhoogd.
Bovendien veroorzaakten macrogetextureerde implantaten een sterkere activering van immuungerelateerde genen dan microgetextureerde implantaten, wat suggereert dat oppervlakteontwerp ook een rol speelt in de ernst van de immuunrespons.
Niet elke vrouw wordt ziek, maar het risico is er
Belangrijk om te benadrukken is dat niet elke vrouw met siliconenimplantaten klachten ontwikkelt. Net als bij andere lichaamsvreemde materialen reageert het immuunsysteem bij de ene persoon sterker dan bij de andere. Wat deze studie echter nu op biochemisch niveau aantoont, is dat siliconen een uniek vermogen hebben om auto-immuunprocessen te activeren. De immuunrespons op siliconen lijkt niet alleen krachtiger, maar ook langduriger dan bij andere implantaatmaterialen.
Wat betekent dit in de praktijk?
- Siliconenimplantaten lekken altijd, zelfs als ze intact zijn.
- Het immuunsysteem blijft actief reageren, wat kan leiden tot chronische ontstekingen.
- Genactivatie wijst op een mogelijke link met auto-immuunziekten.
Dit onderzoek roept op tot een strengere beoordeling van de veiligheid van borstimplantaten. Niet alleen mechanische defecten zoals rupturen moeten worden onderzocht, maar ook de bredere biologische impact van langdurige siliconenblootstelling.
Heb jij vragen over je borsten, over implantaten, over lipofilling met lichaamseigen vet, over wat dan ook aangaande je lichaam en verfraaiing? Stel ze aan de plastisch chirurg uit ons expertteam Frank Niessen. Via dit contactformulier. Wij zorgen er altijd voor dat je persoonlijk antwoord krijgt.
