Deze cremes zijn verkrijgbaar op recept

08:40 - 05:12
luistertijd 08:40 - leestijd 05:12

Apotheker Joost RothApotheker Joost Roth over medische cremes bij rosacea

De medische therapie bij rosacea berust voornamelijk op onderdrukken en behandelen van symptomen. Afhankelijk van de klachten en verschijnselen zijn er vele lokale, orale, chirurgische of flitslamp/laser behandelopties mogelijk. Lokale therapie heeft de voorkeur, omdat het risico op systemische effecten veel lager is.

Apotheker Joost Roth van Apotheek & Beauty uit Monster doet verslag.

Keuze, dosis en duur

Keuze van medicatie, dosis en duur van behandeling berusten vaak op klinische ervaring. Daarnaast wordt veel medicatie off-label voorgeschreven. Wat dit precies inhoudt, lees je op de website van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering van de Geneeskunst.

Begeleiding van arts belangrijk

Omdat rosacea een veel voorkomende en belastende huidaandoening is, is goede begeleiding door een arts van essentieel belang. Hij kan ook de beste keuzes maken ten aanzien van keuze, dosis en duur van de medicatie.

Rosacea MetronizadolMetronidazol gel of crème

Metronidazol crème of gel wordt in de Nederlandse standaarden gezien als een eerste keus geneesmiddel bij de behandeling van papulopustuleuze rosacea.

Werkingsmechanisme

Het gebruik van lokaal metronidazol is effectief en veilig en kan de niet actieve ziekteperiodes verlengen. Het werkingsmechanisme is nog niet volledig opgehelderd. Er bestaan sterke aanwijzingen dat het therapeutisch effect eerder toe te schrijven is aan ontstekingsremmende werking en het onderdrukken van ons eigen afweersysteem eigenschappen dan aan antibacteriële werking.

Soms ook met antibiotica samen

Tevens wordt metronidazol op de huid toegepast als onder deel van een combinatietherapie samen met orale antibiotica, als behandeling van rosacea met pustels.

Azelaïnezuur

Azelaïnezuur wordt in Nederland nog maar weinig toegepast. Azelaïnezuur heeft een ontstekingsremmend en keratolitisch (verweken van de opperhuid) effect.

Werkingsmechanisme

Ook hier is het exacte werkingsmechanisme niet duidelijk. Azelaïnezuur crème 20% en azelaïnezuur gel 15% zijn effectieve lokale middelen in de behandeling van rosacea en bieden patiënten een goed cosmetisch resultaat.

Milde tot matig ernstige rosacea

Azelaïnezuur is dan ook geschikt als lokaal geneesmiddel voor milde tot matig ernstige papulopustuleuze rosacea en is net zoals metronidazol te beschouwen als eerste keus geneesmiddel.

Azelainezuur

Azelaïnezuur is vergelijkbaar effectief om de niet actieve ziekteperiodes bij rosacea in stand te houden als lokaal metronidazol, waarbij de omvang van het recidief (het opnieuw optreden van een ziekteperiode) kleiner is bij azelaïnezuur. Echter een nadeel van azelaïnezuur is een groter risico op lokale bijwerkingen dan bij metronidazol.

Soolantra® (ivermectine) 10 mg/g crème

Soolantra is nieuw en pas sinds januari 2016 in Nederland op de markt. Soolantra bevat als werkzame stof ivermectine en is bedoeld voor de lokale behandeling van ontstekingen en beschadigingen van de huid als gevolg van rosacea (met pustels) bij volwassen patiënten.

Rosacea SoolantraWerkingsmechanisme

De precieze werking is niet bekend. Het effect berust waarschijnlijk op zowel de ontstekingremmende werking van ivermectine als op het doden van demodex mijten die een rol kunnen spelen bij de ontsteking van de huid.

Ook invloed op huidmijt

Ivermectinecrème heeft een bewezen relevant effect bij patiënten met matige tot ernstige papulopustuleuze rosacea. Dit effect is vergelijkbaar met de effecten die verkregen worden met metronidazolcrème en azelaïnezuurgel. Dit is vastgesteld met subjectieve, maar gevalideerde uitkomstmaten die aantonen dat zowel ziekte-ernst als kwaliteit van leven in positieve zin veranderen. De ongunstige effecten van ivermectinecrème betreffen vooral lokale huidreacties, in de meeste gevallen licht of matig in ernst.

Vergelijkende studies tussen Soolantra en metronidazol en azelaïnezuur

Uit vergelijkende studies tussen Soolantra, metronidazol en azelaïnezuur is gebleken dat het aantal gerapporteerde bijwerkingen beperkt is. De resultaten zijn positief: Soolantra blijkt het aantal inflammatoire laesies te verminderen en op langere tijd geeft het een iets betere uitkomst dan de vergeleken preparaten.

Goed alternatief

De eindconclusie is dat Soolantra een effectief en veilig middel is voor de behandeling van rosacea. Indien niet uitgekomen kan worden met metronidazol, dan kan Soolantra een goed alternatief middel zijn. Een groot nadeel van Ivermectine crème is wel de prijs en het feit dat het slechts gedeeltelijk wordt vergoed.

De keuze tussen metronidazol, azelaïnezuur en ivermectine hangt dus af van de voorkeur van de arts en de patiënt.

Rosacea MirvasoMirvaso gel (brimonidine tratraat gel)

Sinds mei 2014 is brimonidine tartraat gel 3% op de markt dat geregistreerd is voor behandeling van erytheem bij rosacea. De geregistreerde indicatie is: “Voor symptomatische behandeling van erytheem in het gezicht als gevolg van rosacea bij volwassen patiënten.”

Werking op roodheid

Wanneer niet-medicamenteuze maatregelen, zoals vermijden van uitlokkende factoren, onvoldoende verbetering geven op matig tot ernstig erytheem, heeft brimonidine therapeutische meerwaarde ten opzichte van crèmes zonder werkzame stof (placebo) bij de vermindering van roodheid in het gezicht bij patiënten met rosacea subtype 1 (erythematoteleangiëctatische rosacea).

Samentrekking kleine huidvaatjes

Brimonidine op de huid berust op verminderd lokale erytheem roodheid door directe samentrekking van de kleine vaatjes in de huid. Een groot nadeel van brimonidine gel is wederom de prijs en het feit dat het niet wordt vergoed.

Overige geneesmiddelen: gels en crèmes

Benzoylperoxide 5% gel en benzoylperoxide 5%/clindamycine 1% gel kunnen als alternatief worden voorgeschreven bij de behandeling van papulopustuleuze rosacea. Nader onderzoek is nodig ten aanzien van de effectiviteit van sulfacetamide 10% en sulfur 5% en permethrine 5% bevattende crèmes. Er is geen plaats voor pimecrolimus 1% gel of tacrolimus 0,1% zalf.

RosaceaTabletten bij Rosacea: tetracyclines

Tetracyclines hebben zowel antimicrobiële als ontstekingsremmende eigenschappen en zijn effectief en veilig voor de behandeling van papulopustuleuze rosacea.

Antibiotica, toegevoegde waarde

De effectiviteit is vergelijkbaar met lokaal metronidazol. Een lage dosering doxycycline (slechts 40 milligram per dag) blijkt effectief en veilig in de behandeling van papulopustuleuze rosacea en heeft meerwaarde als toevoeging bovenop een monotherapie met metronidazol lokaal. Bij matig ernstige tot ernstige papulopustuleuze rosacea wordt dan ook een combinatietherapie van lokaal metronidazol of azelaïnezuur met doxycycline 40-100 milligram éénmaal daags gedurende minstens vier maanden aanbevolen.

Bijwerkingen reduceren

Bij onvoldoende effect van bovenstaande combinatietherapie kan een hogere dosis doxycycline, dan wel tetracycline of minocycline overwogen worden. Anti-inflammatoire dosis doxycycline eenmaal daags 40 milligram is even effectief als doxycycline eenmaal daags 100 mg, geeft minder bijwerkingen en geen ontwikkeling van bacteriële resistentie.

Het is echter niet duidelijk of dit verschil in bijwerkingen klinisch relevant is, aangezien het percentage patiënten dat de behandeling op grond hiervan staakte statistisch niet significant verschilde. Voorts geldt dat dit onderzoek niet primair was opgezet om een verschil in bijwerkingen te onderzoeken en te toetsen.

Overige behandelingen

Azithromycine kan als alternatief worden voorgeschreven bij de behandeling van papulopustuleuze rosacea als orale behandeling wenselijk wordt geacht door zowel arts als patiënt.

Couperose als bijverschijnsel van rosacea

De couperose, het ontstaan van de teleangiëctasieën, kan vanwege het cosmetisch storende effect bovendien worden behandeld met behulp van lasertherapie. Sinds enkele jaren worden ook lasertherapie en thermocoagulatie toegepast als behandelmethode bij rosacea.

Genoemde cremes worden alleen voorgeschreven door de huisarts of dermatoloog en op recept verkregen.

Rosacea GladskinZelfzorg met Gladskin Rosacea

Een nieuwe therapie, gebaseerd op faagenzymen, is Gladskin en lijkt werkzaam
bij rosacea. Klinische studies die de werking toetsen, zijn inmiddels gestart.

Op basis van enzymen

Het product dat rosacea kalmeert is de Gladskin Rosacea 2 stappen combinatie. Dit product bevat het enzym Staphefekt™. Staphefekt™ doodt alleen de slechte bacteriën (Staphylococcus Aureus) op de huid. Dit leidt tot minder roodheid, jeuk, branderig gevoel en minder kans op ontstekingen. Aangezien de Staphylococcus Aureus één van de bacteriën is die betrokken zou kunnen zijn bij het ontstekingsproces zijn we dus benieuwd naar de uitkomsten van deze klinische studies.

Referenties

Richtlijn Acneïforme dermatosen 2013, Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV)

Facial Erythema of Rosacea – Aetiology, Different Pathophysiologies and Treatment Options. Steinhoff M1, Schmelz M, Schauber J.

Meer informatie over Apotheek&Beauty vind je op YouTube:

Deze informatie behoort tot het merkdossier van Apotheek&Beauty op BeautyJournaal en wordt je rechtstreeks aangeboden, zonder tussenkomst van de redactie.

Lees ook