Vitamine A in skincare: net zo goed als op recept?
Een skincare ingrediënt dat je op BeautyJournaal regelmatig voorbij ziet komen is vitamine A. En dat is niet verwonderlijk, want vitamine A is een krachtig ingrediënt dat veel wordt toegepast om verschillende huidproblemen aan te pakken. Van huidveroudering, tot pigmentatieproblemen en acne. Lees hier bijvoorbeeld het artikel van apotheker Joost Roth over de toepassing van vitamine A in crème.
Verschillende varianten: van medicatie tot skincare
Er bestaan verschillende varianten van vitamine A. Al deze varianten samen worden ook wel retinoïden genoemd. Verreweg de bekendste vorm van vitamine A is tretinoïne of vitamine A-zuur. Deze variant werd oorspronkelijk op recept voorgeschreven als medicatie bij ernstige acne, maar doordat tretinoïne huidverbetering als ‘bijwerking’ heeft, wordt het middel tegenwoordig ook voorgeschreven bij huidveroudering en pigmentvlekken. Daarnaast kennen we de varianten tazarotene, adapalene en isotretinoïne. Ook deze varianten zijn uitsluitend op recept verkrijgbaar.
Varianten van vitamine A die wel zonder recept verkrijgbaar zijn en daarom in skincare mogen worden toegepast zijn: retinol, retinal, retinyl acetaat, retinal dehyde en retinyl palmitaat.
Is de werkzaamheid van de verschillende varianten vergelijkbaar?
Naar de werkzaamheid van topics (= op de huid) aangebrachte en op recept verkrijgbare vormen van vitamine A is al veel wetenschappelijk onderzoek gedaan, vooral naar tretinoïne. Naar de werking van de vormen van vitamine A die zonder recept verkrijgbaar zijn, is echter veel minder wetenschappelijk onderzoek beschikbaar.
De Amerikaanse onderzoekers Shauna Higgins en Naissan Wesley doken in deze materie en publiceerden het rapport Topical Retinoids and Cosmeceuticals: Where Is the Scientific Evidence to Recommend Products to Patients? Hiervoor bestudeerden ze relevante publicaties over vrij verkrijgbare vormen van vitamine A in cosmetica en cosmeceuticals, en de effecten daarvan op huidveroudering door de zon, pigmentatieproblemen en acne.
Hieronder zetten we de belangrijkste inzichten van de onderzoekers per huidprobleem voor je op een rij.
Vitamine A en acne
Vitamine A op recept
Naar het gebruik van vitamine op recept – en dan vooral tretinoïne – bij acne, is veelvuldig onderzoek gedaan. Dit was, zoals gesteld, oorspronkelijk ook het eerste en enige huidprobleem, waarvoor dermatologen tretinoïne voorschreven. Tretinoïne zorgt ervoor dat de huid sneller vernieuwt, waardoor poriën minder snel verstopt raken door dode huidcellen en puistjes geen kans krijgen.
Vitamine A in skincare
Uit laboratoriumonderzoek blijkt dat de vrij verkrijgbare variant retinal dehyde een antibacteriële werking heeft, mits toegepast in skincare met een concentratie van tenminste minimaal 0,1% en verpakt in een aluminium tube om afbraak te voorkomen. Veel verder gaat dit onderzoek echter niet, zodat het lastig is om goede conclusies te trekken over vitamine A in skincare bij acne.
Vitamine A en huidveroudering door de zon
Vitamine A op recept
Tretinoïne remt de afbraak van collageen en stimuleert de aanmaak van nieuw collageen. De elasticiteit van de huid verbetert. Tretinoïne stimuleert bovendien de bloedcirculatie, waardoor de huid zich beter herstelt. Het resultaat: lijntjes en rimpeltjes nemen af.
Vitamine A in skincare
Bij de vrij verkrijgbare vormen van vitamine A lopen we tegen het probleem aan dat de onderzochte concentraties afwijken van de in skincare toegepaste concentratie vitamine A. In onderzoeken wordt over het algemeen een concentratie van 0,4 tot 1% gebruikt, terwijl in skincare producten gemiddeld 0,08% of minder zit. Dit maakt het wetenschappelijk bewijs vrij zwak.
Vitamine A en pigmentatieproblemen
Vitamine A op recept
Tretinoïne pakt pigmentatieproblemen op verschillende manieren aan. Het maakt de huidcellen met melanine (pigment) los en stoot ze af. Ook is tretinoïne een zogenaamde tyrosinase remmer. Tyrosinase is een enzym dat een belangrijke rol speelt bij de productie van melanine.
Vitamine A in skincare
Net als bij de toepassing van vrij verkrijgbare vitamine A bij huidveroudering ontbreekt ook nu voldoende en gedegen onderzoek om goede conclusies te kunnen trekken. Wel kan gezegd worden dat de in skincare gebruikte concentraties vitamine A veel hoger moeten zijn (ca. rond de 10%) om resultaten te kunnen behalen die vergelijkbaar zijn met tretinoïne op recept. Maar retinol maar niet hoger dan 1% in cosmetica verwerkt worden. En waarom zou je ook, de bijwerkingen worden alleen maar heftiger.
****************
Er is wat ons bij BeautyJournaal betreft niets mis mee om de weg van de geleidelijkheid te kiezen, met minder downtime, en meer gebruiksplezier. Het is immers geen ziekte die bestreden moet worden, je wilt gewoon langer mooi blijven. Skincare moet ook genot geven in het gebruik.
In dit artikel is ook niet de recente kennis meegenomen over een nieuw retinol-derivaat dat net zo krachtig werkt, maar eveneens met minder downtime. Lees hier een review van onze Gerti over Medik8 Retinoate.
Leestip: Apotheker Joost Roth zetten de feiten op een rij over vitamine A en alle verschijningsvormen en werkzaamheid.
Leestip: Lees hier het artikel van cosmetisch arts Catharina Meijer over de behandeling van pigmentatieproblemen.
gebruikt. Je lees hier hier meer over: Vitamine A derivaten net zo werkzaam.
