Eerder dit jaar blogde Marijn van Calmthout op de De Claim pagina van de Volkskrant online dat Vichy weer een nieuw haargroeimiddel heeft uitgebracht, en hij was er maar somber over gestemd. Uiteindelijk werken medicijnen beter, althans…beter dan lotions. Maar in welke gevallen werken die middelen nou wel een beetje en wanneer helemaal niet? Vragen voor onze haarspecialist dr. Ids Boersma!
Vichy heeft nu Aminexil verrijkt met een vitamine preparaat dat zij SP94 noemt, waardoor het haar nog beter in de hoofdhuid wordt verankerd. Hiertoe zijn tests gedaan, aldus het artikel van Van Calmthout, ‘waarbij bij 130 kalende vrijwilligers een klein plekje kaalgeschoren, waarna week na week de haren in de groeifase en de sterffase zijn geteld. Na zes weken zijn er mét Aminexil 8 procent meer nieuwe haren dan met een placebo; en 10procent minder stervende. Klinkt dramatisch, maar de absolute getallen zijn ontnuchterend. Met het middel neemt het aantal groeiende haren per vierkante centimeter toe van 130 naar 138, het aantal afgestorven haren is geen 100, maar stabiel op 90 per vierkante centimeter.’
‘Een gezond mens heeft tussen de 100- en 150 duizend haren op zijn of haar hoofd’, zo vervolgt hij in zijn stuk. ‘Hij (in mindere mate zij) verliest dagelijks van nature tussen de 50 en 100 haren, afhankelijk van het seizoen. Bij alopecia, de gangbare vorm van echte haaruitval bij mannen, zijn die definitief weg, een gevolg van slechte doorbloeding van de hoofdhuid, waardoor collageenweefsel rond de haarwortel verhardt. Mannelijke hormonen zijn de vermoedelijke boosdoener.’ En hij kaart aan dat een van de weinige ‘ enigszins succesvolle behandelingen het preparaat finasteride is, dat ingrijpt op hormoonexpressie in de (hoofd)huid. 30 tot 60 procent heeft baat bij de pillen (soms is er zelfs hergroei), die zo’n 45 euro per maand kosten. Levenslang. Bij stoppen begint de uitval direct weer.’
Nu hebben wij hier meteen vragen over, want waarom is die kans van slagen met een medicijn uiteindelijk ook maar zo laag? Onze medisch haarexpert Ids Boersma geeft antwoordt:
‘Volgens diverse randomized clinical trials is de effectiviteit van finasteride bij mannen ongeveer 70%. Het hangt er natuurlijk wel van af hoe je effectiviteit definieert.
1. Als de definitie is dat finasteride de dichtheid van de haren moet verbeteren is de kans uitermate klein. Dat komt omdat het middel er niet voor zorgt dat er haren komen op plaatsen waar geen haarzakjes meer staan! In de loop van een mensenleven krijgen we alleen maar minder haren, nooit meer! Als onderzoekers na verloop van tijd méér haren tellen komt dit meestal omdat heel dunne haren, die gemist worden bij de begintelling, dikker zijn geworden en daardoor wel geteld worden na verloop van enige behandeltijd.
2. Definieer je effectiviteit als de kans dat het middel in staat is om de bestaande situatie te handhaven (zodat er geen verdere verslechtering ontstaat) en waarbij de aanwezige dunnen haren eventueel wat dikker worden (méér massa maar niet méér haren) dan is effectiviteit 70%.’
Alopecia androgenetica ontstaat door miniaturisering van haarzakjes doordat erfelijk aangelegde receptoren (een soort biologische magneetjes) op de haarzakjes het hormoon dihydrotestosteron (DHT) aantrekken. DHT wordt geproduceerd uit testosteron onder invloed van het enzym 5-alpha-reductase. Er zijn twee isomeren (ruimtelijke varianten) van dit enzym. De gemiddelde man heeft ongeveer 30% 5-alpha-reductase type 1 en 70% 5-alpha-reductase type 2. Finasteride onderdrukt alleen de vorming van het type 2 iso-enzym. De gemiddelde man zal dus wel degelijk effect merken maar dit effect wordt afgevlakt omdat er nog steeds 30% type 1 5-alpha-reductase wordt gevormd en er dus nog steeds een kleine hoeveelheid DHT op de haarzakjes terecht komt.
Een man met 90% type 2 en 10% type 1 zal een veel beter resultaat tonen dan een persoon met 50% type 1 en 50% type 2.
En welke factoren spelen dan een rol bij het slagingspercentage van zo’n medicijnbehandeling?
Ids antwoordt:
1. Genetische factoren die bepalen hoeveel 5-alpha-reductase type 1 en 5-alpha-reductase type 2 je hebt. Maar ook de mate waarin het DHT aan de haarzakjes hecht is erfelijk bepaald. Dit kun je helaas niet bepalen met een bloedtest of een genenanalyse. Het moet gewoon blijken uit de behandeling.
2. De dagelijkse dosering finasteride. Er zijn aanwijzingen dat een dagelijkse dosering van 1,25 mg finasteride per dag leidt tot een hogere effectiviteit dan het gebruik van 1,00 mg finasteride.
3. De mate van therapietrouwheid. Finasteride moet dagelijks worden ingenomen. Als één dag per week geen finasteride wordt ingenomen blijft het gevolg hiervan op het effect van de behandeling beperkt. Maar als je (gemiddeld) één week per maand niets inneemt moet je niet verwachten dat er een effect van finasteride op de haargroei ontstaat.
En hoe zit dit bij vrouwen?
Ids antwoordt:
Bij vrouwen is de situatie niet anders dan bij mannen. Het effect van finasteride bij erfelijke kaalheid is hetzelfde. Er zijn wel enkele nuances;
– vrouwen merken veelal pas vanaf hun 40e jaar dat zij dunner haar krijgen. Bij mannen ligt deze leeftijd veel lager.
– bij vrouwen is het effect doorgaans wat later merkbaar en meetbaar dan bij mannen;
– vrouwen dragen veelal langer haar dan mannen. Het duurt dan ook langer voordat de haren, die door de finasteride behandeling dikker en langer worden, in de haardracht tot uitdrukking kan komen;
– vrouwen komen vaak pas voor behandeling als er al veel blijvende schade is aangericht, met name op de middellijn van het hoofd. Het effect van de finasteride behandeling is dan gericht op het behoud van de bestaande situatie omdat verbetering niet meer mogelijk is.
– vrouwen zijn ongeduldiger dan mannen!
Nu horen we ook dat het medicijn dutasteride beter werkt bij vrouwen, is dat zo?
De effectiviteit van dutasteride bij de behandeling van alopecia androgenetica is ongeveer 95%
——————————————————————————————————————————–
Marijn van Calmthout besluit in ieder geval in zijn betoog dat het smeren met een lotion zoals hierboven al werd omschreven bij hooguit vier op de tien mannen succes geeft – de kruin wordt niet kaler zolang je smeert. Uiteindelijk geldt ook voor een medicinale behandeling dat zolang je blijft slikken de situatie gestabiliseerd wordt. Het ziet er alleen wel naar uit dat je met een medicijnbehandeling meer haar op je hoofd zult behouden, zeker als je er al vroeg bij bent. Wij horen ook steeds vaker (met name nog) mannen vertellen dat ze preventief finasteride slikken om de al ingetreden, hetzij zeer kleinschalige, kaalheid de kop in te drukken en daarmee voorkomen dat ze al net zo jong als hun vader kaal zullen worden.
NOTE!: GENOEMDE MEDICIJNEN ZIJN SINDS 2012 VERBODEN IN ONS LAND. LEES MEER.
Lees meer over haaruitval en kaalheid:
