Melasma is van oudsher een moeilijk te behandelen huidaandoening. De meest gangbare behandelprotocollen van melasma richten zich op het wegnemen van de donkere vlekken, door topische behandeling met crèmes. Een dergelijke enkelvoudige aanpak van melasma wordt ook wel monotherapie genoemd.
De melasma van Corine
Van mono naar multi
Onderzoek toont aan dat het ook mogelijk is om het ontstaan van deze donkere vlekken te verminderen of voorkomen, door het gebruik van het medicijn tranexaminezuur in tabletvorm. Wanneer je crèmes combineert met medicatie ontstaat een multi-level aanpak van melasma die een stuk effectiever is.
Corine, zelf ‘gezegend’ met melasma, vertelt je in dit artikel meer over deze in Nederland tot op heden nog vrij onbekende behandelmethode. Ze spreekt er over met Stephan Marks, cosmetisch arts KNMG bij de Kliniek voor Esthetische Geneeskunde, KVEG in Amsterdam.
- Leestip: Eerder sprak Corine al met Stephan over voedingssupplementen met varenextract die je huid beschermen tegen UV-straling en daarmee pigmentvlekken voorkomen. Gemist? Lees het artikel hier nogmaals.
Wat is tranexaminezuur eigenlijk?
Omdat tranexaminezuur volledig nieuw voor mij is, duik ik eerst de medische literatuur in voor iets meer achtergrond over dit medicijn. De volledige moleculaire naam van tranexaminezuur is trans-4-aminomethylcyclohexanecarboxylic acid. Tranexaminezuur behoort tot de antifibrinolytica. Dit is de groep stoffen die de bloedstolling bevorderen.
Tranexaminezuur wordt voornamelijk gebruikt bij het voorkomen of stoppen van bloedingen, bijvoorbeeld na operaties of na het trekken van tanden en kiezen bij patiënten met de bloedstollingsziekten hemofilie A en B. Ook wordt tranexaminezuur regelmatig ingezet voor het verminderen van bloedverlies bij zware menstruatie.
Een toevallige ontdekking
Het gebruik van tranexaminezuur bij het behandelen van melasma werd voor het eerst gedocumenteerd in 1979 in Japan. Het was een min of meer toevallige ontdekking bij een patiënt die met tranexaminezuur werd behandeld voor netelroos. [Bron: Nijo T (1979) Treatment of melasma with tranexamic acid. Clin Res 13: 3129-3131].
In navolgende jaren verschenen in de medische literatuur steeds meer onderzoeksresultaten over tranexaminezuur bij melasma. In de meeste gevallen werd bij deze onderzoeken een zeer lage dosis van 250 mg ingezet, tweemaal daags. Dit is slechts één zesde deel van de dosis waarin tranexaminezuur normaliter wordt voorgeschreven als bloedstollend middel.
Publicatie in Journal of the American Academy of Dermatology: een ware game changer
Het Amerikaanse Journal of the American Academy of Dermatology publiceerde in 2016 de resultaten van een grootschalig onderzoek naar de effecten van tranexaminezuur bij melasma onder 561 patiënten met melasma in Singapore. Van deze patiënten was 91,4% vrouw en 8,6 procent man, met een gemiddelde leeftijd van 40 jaar. Verreweg de meeste patiënten (95%) hadden eerder een behandeling tegen melasma ondergaan, zonder resultaat.
90% van de deelnemers zag verbetering na twee maanden
Tijdens het onderzoek slikten de deelnemers gedurende vier maanden tweemaal daags 250 mg tranexaminezuur, in aanvulling op topische behandeling van melasma met crèmes en laser. 90% van de deelnemers zag een verbetering van het melasma na twee maanden. Er werden geen significante bijwerkingen geconstateerd. Slechts 7,1% van de deelnemers maakte melding van lichte hoofdpijn of een opgeblazen gevoel.
“Tranexaminezuur legt de pigmentcellen plat”
Nieuwsgierig geworden naar deze bijzondere stof, ga ik op bezoek bij Stephan Marks en vraag waarom tranexaminezuur zo effectief is bij melasma. Stephan legt me dit als volgt uit: “Tranexaminezuur vertraagt de melaninesynthese. Hierdoor is er geen interactie mogelijk tussen de melanocyten en de keratinocyten. Ook vermindert tranexaminezuur de bloedtoevoer naar de pigmentcellen, waardoor deze minder actief zijn. Of eenvoudig gezegd: tranexaminezuur legt de pigmentcellen plat, waardoor deze niet in staat zijn pigment te produceren.”
Niet iedereen is geschikt voor tranexaminezuur
Gelijktijdig gebruik van trombolytica of anticoagulantia is een reden om geen tranexaminezuur voor te schrijven voor de behandeling van melasma. Ook bij zwangerschap of borstvoeding raadt Stephan het gebruik van tranexaminezuur af. “Het is een bloedstollend middel en hoewel er geen problemen bekend zijn bij het gebruik van tranexaminezuur in een lage dosis, willen we toch geen enkel risico nemen. Je komt hier gezond de kliniek binnen en we willen ook dat je gezond de kliniek weer verlaat,” aldus Stephan.
Andere contra-indicaties zijn:
- Actieve trombo-embolische aandoeningen, zoals diep-veneuze trombose, longembolie en cerebrale trombose
- Hersenbloeding
- Vermindering van de nierfunctie
- Voorgeschiedenis van convulsies (stuipen)
Melasma is moeilijk onder controle te houden
Juist daarom is tranexaminezuur een waardevolle aanvulling op de meer traditionele behandelmethoden. Stephan vervolgt: “Zon en hormonen kunnen melasma verergeren en zijn vaak niet te beïnvloeden, behalve dan met het gebruik van de anticonceptiepil. Hydrochinon kan niet permanent worden gebruikt en de behandeling met deze overigens zeer effectieve crème moet regelmatig worden onderbroken. In die periode kan melasma weer erger worden.
Tranexaminezuur is mooie aanvulling in een multi-level behandeling
“Met tranexaminezuur hebben we een extra wapen in handen dat we kunnen inzetten bij het bestrijden van melasma. We passen deze multi-level aanpak sinds vorig jaar als een van de eerste en weinige klinieken in Nederland toe en zien nu al veelbelovende resultaten.”
Nieuwsgierig of tranexaminezuur iets voor jou is? Maak dan een afspraak bij Kliniek voor Esthetische Geneeskunde om de mogelijkheden met Stephan te bespreken.
Lees ook:
- MicroSkin: Fraaie camouflage producten voor als het echt even te veel is op je huid, longlasting, niet afgevend
- Corine kreeg vier jaar geleden een monotherapie met Dr. Obagi peelings en huidverzorging
- Pas op met laser, waarschuwt dermatoloog Aleida Dijkstra, bij melasma
