De laatste menstruatie wordt ook wel de menopauze genoemd. De meeste vrouwen krijgen hun laatste menstruatie tussen hun veertigste en zestigste jaar; de gemiddelde leeftijd is 51 jaar. Naast lichamelijke klachten zoals flushes en zweetaanvallen, kunnen er ook dermatologische veranderingen plaatsvinden. In het westen hebben 75% van de vrouwen hinder van menopauze klachten, in Japan daarentegen heeft slechts 10% van hen klachten. Voeding, zoals soja en miso lijken een belangrijke rol te spelen in het verminderen van klachten rondom de menopauze.
Twee hormonen spelen hier een belangrijke rol
Oestrogeen is de sleutel voor een normale werking van de huid. Het wordt geassocieerd met de productie van collageen, hyaluronzuur, grotere huiddikte, verbeterde huidbarrière functie, behoud van de hydratatie van de huid en talgklier activiteit. Er zijn 3 oestrogenen, estrone (E1), estradiol (E2) komt ook bij mannen voor en estriol (E3). In de menopauze neemt de estrone (E1) de overhand, deze disbalans kan klachten geven. Teveel aan estradiol (E2) kan acne veroorzaken en heel veel estradiol is gelinkt met borstkanker. Dus oestrogeen doet heel veel en is vrij complex.
Progesteron
De andere is progesteron. Het effect van progesteron op de huid is minder duidelijk. Verondersteld is dat progesteron een rol speelt bij huidelasticiteit, talgklier activiteit en net als oestrogeen ook huidpigmentatie. Daarnaast heeft progesteron effect op de huiddoorbloeding, het beïnvloed de arteriële bloedvat tonus. Het induceert ontspanning en vernauwing van vasculaire gladde spieren in de bloedvaten. Oestrogeen daarentegen zorgt meer voor vasodilatatie door beïnvloeding van het endotheel (binnenbekleding van de bloedvaten).
Huidveranderingen in de menopauze
Naarmate deze twee hormonen afnemen tijdens de menopauze, nemen de functies die ze vervullen om de gezondheid en vitaliteit van de huid te behouden ook af.
In het algemeen zorgen deze veranderingen voor afname van zweet, talg en de immuunfuncties. Het resulteert in aanzienlijke veranderingen in het huidoppervlak, waaronder huid zuurgraad verhoging (basisch pH), lipiden compositie en talgafscheiding. Deze veranderingen zorgen ook voor mogelijke veranderingen in de huidmicrobioom. Lees hier meer over huid pH. Een hoge pH (basisch) kan voor verschillende huidproblemen zorgen. Tenslotte neemt collageen in de huid in de eerste 5 jaar van de menopauze met 30% af, een kanttekening is dat het gemeten is bij blanke vrouwen.
Postmenopauzale acne, zwakke nagels en haarverlies
Een lage progesteron ten opzichte van oestrogeen, leidt tot een hogere testosteron productie bij vrouwen. Dit kan effect hebben op postmenopauzale acne, maar ook broze, snel afbrekende nagels, droge huid en wat ik als dermatoloog ook vaak zie: haarverlies!
Dit zijn de symptomen van een laag progesteron gehalte in het bloed: gewichtstoename, koolhydraten cravings, depressie, verminderde libido, hersen mist ofwel brain fog (vergeetachtigheid, concentratie stoornis, minder helder denken) en slaapstoornis.
Tips van dermatoloog Francis Wu
Gezond oud worden zonder gedoe is ‘the new beautiful’. Te beginnen met huidverzorging! Eerder genoemd wordt de huid droger, ontstaan er meer huidvlekken, diepe en ondiepe rimpels en je huid zuurgraad verhoogd (meer basisch). Invloeden van buitenaf kunnen de huid nog meer ‘basisch’ maken, denk aan overmatig zeep of douchegel gebruik, lang douchen of in bad. Deze producten strippen je huidtalg, huidbarrière en je natuurlijke zuurgraad.
Voor de (post)-menopauzale huid
Herstel van de huidbarrière door middel van goed hydraterende crèmes met de juiste zuurgraad, pH huidherstellende zuurgraad van rond de 5. pH huidneutraal doet weinig aan je zuurgraad. Hyaluronzuur zit vaak in een serum en kan meestal gecombineerd worden met andere huidverzorgingsproducten, ookwel layering genoemd. Het voordeel is dat hyaluronzuur niet plakt en vochtaantrekkend is (humectant). 1 gram hyaluronzuur kan 6 liter water aantrekken. In de huid zorgt dit ervoor dat de epidermis (bovenste hoornlaag) en niet de dermis, gehydrateerd wordt. Lees hier meer over droge huid en de verschillende huidhydraterende ingrediënten.
Cosmetische ingrediënten voor collageen huidstimulatie
Stimuleer je huid collageen door middel van cosmetische ingrediënten. Denk dan bijvoorbeeld aan retinol (vitamine A). Bakuchiol is vrij onbekend, maar langer gebruikt in de ayurvedische en in de chinese geneeskunde. Bakuchiol heeft vergelijkbare cellulaire routes waarop retinoïden (vitamine A) ook gericht zijn zoals huidpigment, collageen stimulatie. Het bijzondere is dat het niet de retinol bijwerkingen, zoals schilfering, roodheid en irritatie geeft. Bakuchiol is geschikt voor mensen met een gevoelige huid. Overige cosmetische ingrediënten zijn vitamine B3 (niacinamide) en peptides, deze kunnen bijdragen aan je collageen huidstimulatie.
Pigmentvlekken
Pigmentvlekken worden ookwel de nieuwe rimpels genoemd. Er zijn verschillende mogelijkheden beschikbaar. De meest voor de hand liggende en simpele oplossing is camouflage. Andere opties zijn laserbehandelingen, peelings en cosmetische ingrediënten waarin vitamine B3 (niacinamide), arbutine, vitamine C, resveratrol (druiven), kojic zuur, azelaïnezuur, aloesin (Aloë Vera) en fruitzuren zitten. Lees hier meer over pigmentvlekken.
Overige zonbescherming blijft belangrijk om je huidcollageen en elastische vezels zoveel mogelijk te beschermen en pigmentvlekken te beperken.
shop
Iconic Elements Natural Moisturizer Cream Body
Voeding en supplementen
Soja is een van de key ingrediënten waarom Japanse vrouwen minder menopauze klachten hebben. Soja en ook bessen, bier, wijn, noten (walnoten amandelen, lijnzaad) en fruit (appels, cranberries, granaatappel) bevatten phyto-oestrogenen. Deze voeding phyto-oestrogenen hebben chemisch dezelfde structuur als estradiol (E2). De angst voor stimulatie van borstkanker en prostaatkanker door het consumeren van phyto-oestrogenen uit voeding is uitgebreid onderzocht en voorzover zijn hier geen aanwijzingen voor gevonden.
Darmflora
Gebruik voedingssupplementen. Denk aan omega-3 visolie, hyaluronzuur supplementen voor vegans en collageen supplementen en collageen rijke soep. Lees hier meer over collageen. Zorg ook voor je darmflora, een blije flora geeft ook een betere huid. Denk aan prebiotica en probiotica zoals vezels, inuline en toenemende populaire gefermenteerde voeding zoals kimchi, zuurkool, tempeh, miso, kefir en natuurlijk yoghurt.
Literatuur
Raine-Fenning NJ, Brincat MP, Muscat-Baron Y. Skin aging and menopause : implications for treatment. Am J Clin Dermatol. 2003;4(6):371-8. | Brincat M, Moniz CF, Studd JW, Darby AJ, Magos A, Cooper D. Sex hormones and skin collagen content in postmenopausal women. Br Med J (Clin Res Ed). 1983 Nov 5;287(6402):1337-8. | Shuster S, Black MM, McVitie E. The influence of age and sex on skin thickness, skin collagen and density. Br J Dermatol. 1975 Dec;93(6):639-43. | Dhaliwal S, Rybak I, Ellis SR, Notay M, Trivedi M, Burney W, Vaughn AR, Nguyen M, Reiter P, Bosanac S, Yan H, Foolad N, Sivamani RK. Prospective, randomized, double-blind assessment of topical bakuchiol and retinol for facial photoageing. Br J Dermatol. 2019 Feb;180(2):289-296. | Ziaei S, Halaby R. Dietary Isoflavones and Breast Cancer Risk. Medicines (Basel). 2017;4(2):18. | Glazier MG, Bowman MA. A review of the evidence for the use of phytoestrogens as a replacement for traditional estrogen replacement therapy. Arch Intern Med. 2001 May 14;161(9):1161-72 | Rajoria S, Suriano R, Parmar PS, et al. 3,3′-diindolylmethane modulates estrogen metabolism in patients with thyroid proliferative disease: a pilot study. Thyroid. 2011;21(3):299-304.
