De menopauze is een onvermijdelijk en natuurlijk proces, maar de impact ervan op de huid kan ingrijpend zijn. Vooral tijdens de eerste jaren na de menopauze worden de veranderingen duidelijk: de huid verliest vocht, elasticiteit, stevigheid en krijgt sneller rimpels. Deze verschijnselen zijn nauw verbonden met de afname van oestrogenen, een hormoon dat essentieel is voor een gezonde huidstructuur. Wat kun je doen?
Type III collageen bevindt zich vooral in de bovenste lagen van de dermis, dichter bij de epidermis (de opperhuid). Het is betrokken bij het ondersteunen van elasticiteit en het herstellen van beschadigd weefsel.
Waarom zijn oestrogenen zo belangrijk voor de huid?
Oestrogenen spelen een centrale rol in de structuur en functies van de huid. Ze stimuleren de aanmaak van glycosaminoglycanen (zoals hyaluronzuur) en eiwitten zoals collageen en elastine, die zorgen voor hydratatie, elasticiteit en stevigheid. Bij een daling van de oestrogeenspiegels verandert dit biologische evenwicht.
Een van de meest ingrijpende gevolgen is de afname van type I- en type III-collageen, ook wel “jeugdig collageen” genoemd. Type I-collageen is verantwoordelijk voor stevigheid, terwijl type III-collageen bijdraagt aan elasticiteit.
Verandering in collageentype verhoudingen
Samen vormen ze het fundament van een stevige, veerkrachtige huid. Tijdens de eerste 2-4 jaar na de menopauze verliest de huid tot wel 30% van dit collageen, wat leidt tot verslapping en rimpelvorming. Bovendien verandert de verhouding tussen type I en III, wat resulteert in een minder harmonieuze structuur en verminderde mechanische eigenschappen van de huid.
Gelukkig zijn I en III makkelijk aan te vullen
Collageen type I en III zijn relatief eenvoudig aan te vullen dankzij hydrolyseerde collageenpeptiden, die goed door het lichaam worden opgenomen. Ze worden makkelijk afgebroken in de darmen en omgezet in bruikbare bouwstenen voor het lichaam. In combinatie met vitamine C en mineralen helpen deze supplementen effectief bij het herstellen en onderhouden van collageenstructuren in het lichaam.
De complexiteit van huidveroudering in de menopauze
Naast collageenverlies spelen andere factoren een rol. De afbraak van elastine wordt versneld, terwijl de structuur van hyaluronzuur verandert, wat de vochtbalans van de huid schaadt. Tegelijkertijd zorgt een verminderde microcirculatie ervoor dat voedingsstoffen en zuurstof minder efficiënt worden aangevoerd, wat de regeneratiecapaciteit van de huid verder verlaagt.
Afbraak van het eiwit Ezrin
Een minder besproken, maar cruciaal aspect is de afname van het eiwit ezrin, dat verantwoordelijk is voor de binding tussen epidermale cellen. Dit maakt de huid kwetsbaarder voor beschadigingen en vermindert haar herstelvermogen. Postmenopauzale huid kan hierdoor broos en fragiel aanvoelen, wat een groot contrast vormt met de veerkracht die eerder vanzelfsprekend was.
Hormoontherapie
Hormoonvervangende therapie (HRT) wordt vaak genoemd als een mogelijke oplossing om menopauzale symptomen, waaronder huidveranderingen, te beheersen. Hoewel er aanwijzingen zijn dat HRT kan bijdragen aan een betere hydratatie, dikkere huid en minder rimpels, ontbreekt het aan grootschalige, dubbelblinde studies om deze effecten overtuigend te bewijzen. Het wordt hoogtijd dat dit eens gaat plaatsvinden!
Bovendien spelen factoren zoals zonbeschadiging, genetica, roken en levensstijl een grotere rol in de huidveroudering dan hormoontherapie alleen.
Hoe goed is de oestrogeenexpressie in de huid nog?
Een bijkomend obstakel is dat de huidcellen van postmenopauzale vrouwen vaak minder gevoelig zijn voor oestrogenen. Dit kan worden verklaard door een verminderde expressie van oestrogeenreceptoren (ER) in de huid. Zelfs met externe hormoonaanvulling blijft het therapeutische effect op de huid daardoor beperkt. Dit is overigens wel jammer, zeker omdat recent ontdekt is dat de hersenen wel in de menopauze extra oestrogeenreceptoren aanmaken.
Mogelijkheden in skincare: SERM’s en fyto-oestrogenen
De focus in de huidverzorging verschuift naar selectieve oestrogeenreceptormodulatoren (SERM’s). Deze stoffen, vaak afgeleid van planten zoals resveratrol en sojaisoflavonen, werken in op de oestrogeenreceptoren in de huid zonder hormonale bijwerkingen. Ze stimuleren de aanmaak van collageen en glycosaminoglycanen, versterken de huidbarrière en verbeteren de vochtbalans.
Metabiotisch resveratrol
Een veelbelovend ingrediënt is metabiotisch resveratrol, een bio-gefermenteerde vorm van deze krachtige antioxidant. Dit molecuul is niet alleen actief tegen oxidatieve stress, maar bootst ook de effecten van retinol na zonder de gebruikelijke irritatie of fotosensitiviteit. Daarnaast activeren fyto-oestrogenen zoals genisteïne, daïdzeïne en biochanine signaleringsroutes die huidveroudering tegengaan door de productie van collageen type I en III te ondersteunen.
Nou vraag jij je natuurlijk af: in welke creme dit te vinden is? Ik verklap het: Arma Lift Concentrate van Meder (shoplink naar salons)! Maar ook in SkinCeuticals Resveratrol B E en in de Caudalie Resveratrol-Lift Lijn.
Medisch-cosmetische behandelingen voor collageen herstel
Hoewel huidverzorging een essentieel fundament legt, zijn medisch-cosmetische ingrepen vaak noodzakelijk om die neerwaartse spiraal van elasticiteitsverlies aan te pakken. Dan gaat het wel om maatwerk, want de ene is de andere huid niet, zeker ook in menopauze niet.
Eerst aan conditie bouwen voordat er laser, needling of HIFU komt
Hierbij wil ik een belangrijke kanttekening maken, dat als een huid erg veel energie verloren is, uitgeblust is, eerst een boost gegeven moet worden met bijvoorbeeld Profhilo om de huid van binnenuit weer te voeden. Wie meteen laser of HIFU behandelingen krijgt op een uitgeputte huid, zal geen goed herstel gaan zien, het kan zelfs erger worden. Wees je daarvan bewust.
- Microneedling: Deze techniek stimuleert de natuurlijke collageenproductie zonder warmte-energie, waardoor het risico op beschadiging minimaal is. In combinatie met PRP (Platelet-Rich Plasma – bekijk mijn video reportage) kan dit proces worden versterkt.
- Sculptra: Een injecteerbare behandeling met poly-L-melkzuur die fibroblasten stimuleert om nieuw collageen type I en III te produceren. De resultaten bouwen zich langzaam op en zijn langdurig.
- Profhilo: Een injectie met hooggeconcentreerd hyaluronzuur die niet alleen hydrateert, maar ook de productie van collageen en elastine stimuleert. Ideaal voor algehele huidverbetering.
- Fractionele lasers: CO2- of Erbium-lasers werken door gecontroleerde thermische schade te veroorzaken, wat regeneratie en collageenaanmaak activeert. Dit vereist echter een ervaren behandelaar, vooral bij een dunne of gevoelige huid.
Ook combinaties kunnen hun vruchten afwerpen – maar alleen als de huid eerst in conditie gebracht is!:
- Microneedling + RF voor diepe collageenstimulatie.
- Sculptra + Profhilo voor zowel volume als huidkwaliteit.
- Laserbehandelingen + PRP voor regeneratie van de huidstructuur.
Heb je vragen over medisch cosmetische behandelingen als fillers, skinboosters en botulinetoxine? Stel ze aan onze cosmetisch arts Adriana Pereira, je krijgt altijd antwoord. Gebruik het contactformulier.
De rol van levensstijl en je microbiomen
Naast behandelingen en huidverzorging speelt de algehele levensstijl een sleutelrol. Gezonde voeding, regelmatige lichaamsbeweging en stressmanagement ondersteunen niet alleen het lichaam, maar ook de huid.
Het belang van het microbioom mag niet worden onderschat: prebiotica zoals inuline of Bioecolia helpen de diversiteit van de huidflora te herstellen en versterken de barrièrefunctie, essentieel voor postmenopauzale huid. Verdiep je ook eens in de skincare van Esse, de mooiste probiotische skincare + salonbehandelingen die ik ken – ook in de menopauze, lees maar! Ik schrijf er niet voor niets al enkele jaren over.
Weet dat het voor alle vrouwen in menopauze mogelijk is om te blijven stralen. Mentaal en fysiek, en ook met je huid. De skincare en behandelingen zijn tegenwoordig van een dermate hoog niveau dat er serieus veel goeds te behalen is.
Heb je meer vragen? Mail me gewoon via ons contactformulier, je krijgt altijd antwoord.
Lees ook:
Scroll eens door onze uitgebreide database heen met artikelen over de overgang, je zal versteld staan vanuit hoeveel invalshoeken wij deze levensfase bespreken;-)
