Heb je het ook soms? Dat je een geur ruikt en denkt: “Hmmm, ik ruik een haarlak”? Of zeep? Of shampoo? Ik heb het vaak in de tram als er een dame met lang verzorgd haar vóór me komt zitten. Ik zie het glanzende zachte haar voor me, ik ruik haar aura en denk: “Hey, wat heeft ze een lekkere shampoo gebruikt.” En later besef ik me, dat het helemaal geen shampoo was, maar haar parfum. Hoe komt dit?
Functioneel of verleidelijk?
Binnen de parfumerie bestaan er twee grote afdelingen – de haute parfumerie en de functionele parfumerie. Het eerste houdt zich bezig met het creëren van parfums en de andere voorziet onze cosmetica en huishoudelijke producten van een geurtje. Vroeger, voor de jaren ’70, waren het twee aparte werelden die nauwelijks met elkaar in contact kwamen. Ze hebben verschillende doelen voor hun ogen en stellen verschillende eisen aan de gebruikte materialen.
Aardig
Parfum moet vooral voor de onvergetelijke ervaring zorgen. Het kan aangenaam zijn, maar dat hoeft niet – de scherpe kantjes zorgen voor de extra pit. Een geur van een functioneel product moet vooral aardig zijn – des meer mensen het aangenaam vinden des beter. Daarnaast moet het ook stabiel zijn in de agressieve omgeving (denk aan de WC reiniger) en niet al te duur. Elke afdeling had een eigen palette van geurstoffen. De fijnste etherische oliën bijvoorbeeld worden vooral in de haute parfumerie gebruikt en nauwelijks voor de functionele geurtjes.
Leentje-buur
Maar sindsdien is er veel veranderd. De prijs van de natuurlijke grondstoffen is sterk gegroeid. Daarnaast zijn er vele interessante synthetische geurstoffen (of moleculen) ontwikkeld met een aangename geur, lage prijs en hoge stabiliteit wat ze geschikt maakte en voor beide toepassingen. De groeiende concurrentie binnen de industrie zorgde er ook voor, dat twee afdelingen steeds vaker bij elkaar naar de innovatieve “know-how” opzoek gingen. De haute parfumerie leerde van de functionele parfumeurs hoe ze een mooie geur goedkoper konden maken. En de functionele parfumeurs moesten hun geuren steeds aantrekkelijker en innovatiever maken om zich van de concurrent te kunnen onderscheiden. Daarvoor deden ze beroep op kennis en trucjes uit de haute parfumerie. De twee afdelingen gingen steeds vaker met dezelfde grondstoffen werken en dezelfde technieken toepassen.
L’Air de Temps
Maar hoe komt het dat een parfum naar haarlak ruikt? Een interessant voorbeeld is het parfum L’Air du Temps van Nina Ricci uit 1948. De parfumeur Francis Fabron ontdekte een bijzonder geurakkoord (een combinatie van een aantal geurstoffen in de bepaalde verhouding) wat hij vervolgens in zijn nieuwe creatie voor Nina Ricci gebruikte. L’Air du Temps werd een succes en dat inspireerde vele andere parfumeurs. Het werd zelfs een nieuwe mijlpaal binnen de bloemige geuren en zorgde voor de nakomelingen zoals Fidji van Laroche uit 1966, Charlie van Revlon uit 1973 of Azzaro 9 uit 1984.
Verworden tot haarlak lucht
Voor de functionele parfumerie is het succes van L’Air du Temps niet onopgemerkt gebleven. Vele mensen vonden de geur van het parfum aangenaam en dat is ook de kerneigenschap voor een goede functionele geur. Het kernakkoord van L’Air du Temps werd gebruikt voor het parfumeren van de haarlaks. Het zorgde voor het feit, dat de hele generatie uit de jaren 70-80 de geur van haarlak met L’Air du Temps ging associëren. En uiteindelijk ging men denken, dat L’Air du Temps naar haarlak ruikt en niet andersom.
Er zijn ook meerdere voorbeelden. De vele shampoo’s van de laatste 30 jaar ruiken bijvoorbeeld naar Chloé, Chanel N5, Charlie en Laurent. Voor de haarlakken zijn de meest populaire geurthema’s ontleend aan Anaïs Anaïs, L’Air du Temps en Chanel N5. Luxe zepen werden vaak geparfumeerd met de akkoorden uit Arpège, Chanel N5, Chamade en Cabochard.
En dat is helaas het lot van elk populaire geurthema binnen de parfumerie. Eerst wordt het een succesvol parfum wat door velen geliefd en gebruikt wordt. Dan ontstaan er meerdere variaties op de bekende thema. Daarnaast komen er ook copycats. En als de geur ook aan de eisen van de functionele parfumerie voldoet, wordt het ook voor het parfumeren van de cosmetische producten gebruikt. En op gegeven moment herken je het in een shampoo of een douchegel of een zeep. En later kan je van je kind horen dat je lievelingsparfum naar een haarlak ruikt…..
Er zijn trouwens ook een paar voorbeelden van de tegenovergestelde tendens. Youth Dew van Estée Lauder en Dioressence van Dior waren eerst in vorm van de badolie gelanceerd en later als parfums.
Lees ook:
- Maxim over de sekse specifieke kenmerken van parfum
- Lees het parfumwoordenboek
