Zonkracht is de beste graadmeter om ervoor te zorgen dat je de juiste bescherming gebruikt tegen verbranden
In de zomermaanden hebben we vaak zonkracht tussen de 5 en 7. Het KNMI geeft hier voorspellingen over. Het betekent dat je echt moet smeren met een antizonnebrandmiddel omdat je anders toch snel verbrandt.
Maar wat betekent die zonkracht eigenlijk en hoe kun je die kennis inpassen in je smeergedrag? Welke factor is dan bijvoorbeeld het beste? We leggen het hieronder uit.
Om te kunnen bepalen welke factor geschikt is voor welk huidtype, moet je eerst het huidtype weten. Overigens wordt er in vaktermen niet over huidtype, maar over fototype gesproken, omdat het hier niet over het aanzien van het huidoppervlak gaat, maar over de lichtgevoeligheid van de huid (foto=licht). Hoe lichter de huid, hoe minder melanine er dus aanwezig is.
Lees hier alle nieuws over zonbescherming voor je gezicht
Er worden zes huidtypen onderscheiden:
Type I: Een zeer lichte huid, met sproeten, rossig tot lichtblond haar en grijsblauwe ogen. Dit type verbrandt zeer snel (na 5 tot 10 minuten) en wordt nauwelijks tot niet bruin, maar wel rood. Opvallend veel Engelsen voldoen aan dit type.
Type II: Een lichte huid, met vaak (donker)blond haar en blauwe tot blauwgroene ogen. Dit type verbrandt snel (na 10 tot 20 minuten) en wordt langzaam bruin. Veel Nederlanders vallen onder dit type.
Type III: Een licht getinte huid, met licht- tot donkerbruin haar en vrij donkere ogen. Dit type verbrandt zelden en anders alleen langzaam (na 15 tot 25 minuten) en wordt gemakkelijk bruin. Dit huidtype past bij mensen uit midden-Europa.
Type IV: Een getinte huid, met donker haar en donkerbruine ogen. Dit type verbrandt bijna nooit en anders alleen langzaam (na ca. 30 minuten), is van nature al bruin en wordt snel donkerder van kleur in de zon. Mensen uit de Mediterrane landen vallen in deze categorie.
Type V: Een donkere huid, met donker tot zwart haar en donkere ogen. Dit type bruint zeer goed en verbrandt nooit. Mits: dit type in zijn natuurlijke omgeving verblijft. Dan is deze huid volledig gewend aan de zonkracht in die omgeving. Blijft iemand met dit type huid langere tijd op het Noordelijk halfrond, dan zal deze huid toch ook verbranden, omdat ze nou eenmaal niet meer gewend is aan krachtige uv-straling. Het gaat hier om Aziatische mensen.
Type VI: Een donkere huid, met zwart haar en donkere ogen. Dit type bruint zeer goed en verbrandt eveneens nooit, mits dezelfde omstandigheden gelden als bij het type V. Het betreft hier mensen van het negroide ras.
Lees hier alles over zonbescherming voor je lichaam
Wanneer is de zelfbeschermingstijd op?
De truc van het zonkrachtgetal, een rekensom
Zoals gezegd vallen de meeste Nederlanders onder het type II, maar als we naar het gemiddelde voor heel Europa kijken, is het type III veruit de grootste groep. Mensen van het type II kunnen dus ongeveer 20 minuten in de zon kunnen zitten zonder te verbranden, zonder gebruik van een antizonnebrandmiddel. Maar dit echt globaal genomen, een beetje natte vingerwerk dus. Is het je namelijk wel eens opgevallen dat je de ene dag sneller verbrandt dan de andere dag? Dit heeft te maken met de kracht van de zon: die stralingssterkte wisselt namelijk per dag!
Om nu te kunnen bepalen hoe lang iemand in de zon kan zitten zonder te verbranden, is een rekensommetje bedacht: het zonkrachtgetal. Elk type correspondeert met een eigen zonkrachtgetal:
Type I: 60
Type II: 100
Type III: 200
Type IV: 300
De zonsterkte is geen dag hetzelfde
Zoek vervolgens uit hoe krachtig de zonnestraling op deze dag is via de website van het knmi (www.knmi.nl), of via NOS-teletekst. Dit cijfer varieert van 1 tot en met 10.
Op BeautyJournaal kun je elke dag dit plaatje zien, rechts op de site, met de zonkracht van die dagAls je onder het type II valt is jouw zonkrachtgetal dus 100. Vertelt het KNMI vandaag dat de zonkracht 4 is, dan deel je die 100 door 4 (100:4=25). De uitkomst is dat je dus op deze specifieke dag 25 minuten in de zon kunt zitten zonder te verbranden. Dit kun je dus verlengen door een antizonnebrandmiddel met beschermingsfactor te gebruiken.
Lees hier alle nieuws over zonbescherming voor je gezicht
Verbranden: niet altijd zichtbaar
Overigens moet je nooit alleen maar afgaan op het rood worden van de huid. Het rood worden is dan wel een zichtbaar teken van verbranding, maar er is ook een onzichtbaar teken: het gevoel van een zeer warme, prikkelende huid. Ook dan ben je verbrandt! Vooral bij mensen met meer pigment, dus met donkerder huiden (Mediterrane, Aziatische en Negroide typen) komt dit vaak voor. Je ziet het niet, maar je voelt het wel.
Als je geen of nauwelijks pigment hebt?
Als je van nature een zeer lichte huid hebt met maar weinig melanine of te maken hebt met een huidaandoening waarbij het pigment uit de huid verdwijnt (Vitiligo) dan is het vermijden van huidverbranding een serieuze taak. Deze huid moet uit de zon blijven, of bedekt zijn met kleding en een sunblock. Verbranding leidt immers tot DNA-schade en een verhoogd risico van huidkanker. Wijs deze mensen er ook op dat een natte huid extra kwetsbaar is voor verbranding.
- Let ook op andere factoren als jeuk en bultjes en rode vlekken. Dit kan duiden op zonallergie. Lees er hier meer over.
- Denk ook aan je hoofdhuid, deze verbrandt snel. Haarproducten met uv-filters beschermen ook je hoofdhuid.